تحلیل ناپایداری مکانی- فضایی بافتهای فرسوده شهری؛ مطالعه موردی: منطقه ده شهر تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

منطقه ده شهر تهران با ساختار قدیمی و فرسوده دارای 3 نوع بافت فرسوده است که بیش از 97 درصد واحدهای مسکونی این نوع بافتها دارای قطعات کم دوام هستند. اطلاعات حاصل از مطالعات اسنادی ومیدانی با استفاده از روشهای آماری و نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. در این تحقیق با تاکید بر شاخص های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، توزیع کاربریها، زیست محیطی به ارزیابی ناپایداری مکانی- فضایی بافتهای فرسوده پرداخته شده است. جامعه آماری مورد مطالعه 400 نفر از سرپرستان خانوار در بافتهای فرسوده بوده اند که از طریق فرمول کوکران انتخاب شدند. نتایج نشان داد که بیش از 97 درصد از واحدهای مسکونی بافتهای فرسوده دارای قطعات کم دوام هستند و 7/23 درصد از تاسیسات زیربنایی با ناپایداری بالا ارزیابی شده اند. محاسبه ضرایب آنتروپی و ضرایب مکانی نیز بیانگر عدم تعادل در توزیع کاربریها است، بطوریکه ناپایداریهای مکانی – فضایی کاربریها سبب کاهش کیفیت زندگی در بافتهای فرسوده شده است. مقدار X2 (3/262) در سطح معنی داری 000/0 بیانگر رابطه مستقیم بین ناپایداری ها و محرومیت نسبی در محدود مورد مطالعه است. آلفای 07/0 و ضریب Beta نیز بیانگر آن است که شاخص های کالبدی و توزیع نامطلوب کاربریها از جمله دلایل عمده ناپایداری بافتهای فرسوده در منطقه مورد مطالعه است.