تصحیح واژه «عاطار» در یکی از اخوانیّات منتجب الدین بدیع جوینی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
کتاب «عتبه الکتبه» مجموعه مراسلات دیوانی و مکاتبات اخوانی عهد سلطان سنجر سلجوقی با انشای منتجب الدین بدیع جوینی است. این کتاب نخستین بار به اهتمام علامه قزوینی و استاد اقبال آشتیانی به شیوه قیاسی، تصحیح گردید و در سال 1329ه.ش. چاپ شد. به دلیل دشواری های تصحیح قیاسی و تک نسخه بودن اثر، تصحیح و ضبط برخی واژه ها در این چاپ از کتاب به درستی صورت نگرفته است. یکی از این ضبط های نادرست، واژه «عاطار» است. نتیجه پژوهش پیش رو که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای و نسخه خطی «عتبه الکتبه» انجام شده است نشان می دهد که هم مصححان «عتبه الکتبه» در خوانش واژه «عاطار» اشتباه کرده اند و هم شارحان کتاب، با استناد و اعتماد به تصحیح قزوینی-اقبال، در شرح این واژه به خطا رفته اند یا به معنادارنبودن آن اذعان کرده اند. در حقیقت، این واژه که در ادبیات فارسی و عربی سابقه و معنی ندارد، با تحریف کلمه آغازین تمثیل عربی «مِمّا طارَ بِهِ عنقاءُ مُغرب» به متن «عتبه الکتبه» راه یافته است.Correction of the Word “عاطار” in One of the Ekhavniyat of Montajaboddin Badi’-e Joveini
The book Atabat-ol-Kataba includes a set of epistolary compositions and correspondence of the era of Sultan Sanjar Saljuqhi written by Montajiboddin Badi’-e Joveini. The book has been edited and published upon the attempts made by Abbas Eghbal Ashtiani and Mohammad Ghazvini in 1950. Due to difficulties of comparative correction and the fact that there has been only one single manuscript of the work in question, certain words have been recorded erroneously in this book. One of these incorrect words is the expression “عاطار” for which both the editors/correctors and commentators of Atabat-ol-Kataba have made mistakes or have declared that the word in question bears no meanings, as they have relied on the edition published by Ghazvini-Eghbal. In essence, there is no such word in Persian or Arabic literatures. Such a meaningless expression has been a distorted form of the initial word of the Arabic proverb “مِمّا طارَ بِهِ عنقاءُ مُغرب” which has paved its way into the text of Atabat-ol-Kataba.
تبلیغات
