بررسی و تحلیل مجالس وعظ شیخ ابوسعید ابی الخیر (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از راههای پخش و اشاعه تعالیم صوفیه، گسترش مواعظ، اندرزها و توصیه های گران بهای پیران و مشایخ تصوّف است که بر منابر و کرسی ها و حلقه های بحث و درس با حضور شاگردان، طالبان، مریدان و هواداران تشکیل می شد، و به صورت ملفوظات و تقریرات بیان می گردید. به این گونه جلسات و حلقه های بحث و درسِ صوفیان که نوعی سخنرانی مکتوب با لحن گفتاری و خطابی توأم با پند، اندرز و موعظه است و برحسب اشاره شیخ و مراد و یا به استدعای مردم و مریدان تشکیل می گردید، مجلس وعظ می گویند.شیخ ابوسعید ابی الخیر (متوفی440 ﻫ .ق) در پایان مجاهدات بسیار، سرانجام به تربیت و ارشاد طالبان مشغول شد و در نیشابور، مهنه، طوس و... مجالس وعظ او بسیار مورد توجه علاقه مندان واقع شد. به دلیل اطلاعات وسیع و کثیر در تفسیر قرآن، حدیث، فقه و ادبیات، مواعظ وی همواره سرشار از این گونه مباحث بود و به سبب ذوق لطیف و حدّت ذهن و حسن محاوره، حاضران در مجلس را مجذوب خود می کرد.در این مقاله سعی شده است ابعاد مختلف مجالس شیخ ابوسعید ابی الخیر بر اساس کتاب های حالات و سخنان ابوسعید ابی الخیر(جمال الدین ابوروح) و اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید(محمّد بن منور)، که در این زمینه بسیار حکایت کرده اند، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. همچنین انگیزه های شیخ ابوسعید برای برگزاری مجالس وعظ، نحوه آغاز و ختم سخن، حالات درونی ابوسعید و حاضران در مجالس، محتوای مجالس، زینت های سخنوری، طرز بیان و لحن سخن (شامل لحن های آمرانه، خطابی، نصیحت گرانه و...) با ذکر شاهد مثال های متعدد تحلیل می شود.Review and analysis of sermons of Sheikh Abu Saeed Abi al-Khair
One of the ways of spreading the teachings of Sufi is diffusion of the precious sermons, teachingsandrecommendations of Sufis heads and figures or elders, which were held on pulpits and chairs and discussion circles with the presence of students, disciples and followers, and were expressed in the form of lectures and speeches.Such meetings and groups of discussion and lessons of Sufis, which are a type of written dialogue with a speech tone and address combined with advice, guidance and sermon, and are organized according to the teachings of Sheikh and teacher or at the request of people and disciples, are called sermons meetings.Sheikh Abu Saeed Abi Al Khair who engaged in the training and guidance of the students. Due to his wide and abundant information in the interpretation of the Qur'an, hadith, jurisprudence and literature, his sermons were always full of such topics, and due to his subtle taste, sharpness of mind and good conversation, he captivated the audience in the assembly.In this article, various aspects of himgatherings have been discussed and investigated based on the books Abu Saeed States and Speeches and The Mysteries of Unification which have narrated a lot in this field. Also, the motivations of Sheikh Abu Saeed for holding sermons, the manner of beginning and ending the speech, the inner states of Abu Saeed and those present in the meetings, the content of the meetings, the ornaments of the speech, the manner of expression and the tone of the speech with mention of the witness.
تبلیغات
