بررسی تاثیر نااطمینانی نرخ ارز بر جذب مالیات های غیرمستقیم در ایران: رهیافت فازی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نااطمینانی نرخ ارز یکی از عواملی است که اقتصاد ایران را با چالش های متعددی مواجه نموده و موجب بی ثباتی در متغیرهای اقتصاد کلان شده است. در این بین متغیر مالیات های غیرمستقیم نیز بخاطر دو زیربخش مهم مالیات بر واردات و مالیات بر معاملات، می تواند تحت تاثیر نااطمینانی نرخ ارز قرار گیرد. تغییر در مالیات های غیرمستقیم نیز به نوبه خود، بودجه دولت را تحت تاثیر قرار داده و عواقب کسری بودجه، کل اقتصاد را با مشکل مواجه خواهد نمود. از این رو، در این تحقیق، تاثیر نااطمینانی نرخ ارز بر مالیات های غیرمستقیم با استفاده از روش رگرسیون فازی طی دوره 1400-1370 بررسی شده است. نتایج نشان داد که نااطمینانی نرخ ارز، تاثیر منفی و قابل توجهی بر جذب مالیات های غیر مستقیم در اقتصاد ایران دارد. مقدار متوسط ضریب تاثیر برابر 0431/0- بوده که بین دو حد بالا 0338/0- و پایین 0524/0- قرار می گیرد. همچنین نتایج نشان می دهد نرخ تورم بیشترین تاثیر منفی و درآمدهای نفتی بیشترین تاثیر مثبت را بر جذب مالیات های غیرمستقیم در اقتصاد ایران دارند.Investigating the Impact of Exchange Rate Uncertainty on the Absorption of Indirect Taxes in Iran: a Fuzzy Approach
Uncertainty of exchange rate is one of the factors that has faced Iran's economy with many challenges and has caused instability in macroeconomic variables. In the meantime, the variable of indirect taxes can be affected by the uncertainty of the exchange rate due to the two important sub-sectors of import tax and transaction tax. Because the expected fluctuations in the exchange rate can change the amount of imports or the volume of transactions. On the other hand, the change in indirect taxes, in turn, will affect the government budget and the consequences of the budget deficit will cause problems for the entire economy. Therefore, in this research, the effect of exchange rate uncertainty on indirect taxes has been investigated. For this purpose, the fuzzy regression method has been used for the time period of 1991-2021. The results showed that the uncertainty of the exchange rate has a significant negative effect on the absorption of indirect taxes in Iran's economy. The average value of the impact factor is -0.0431, which is between the upper and lower limits of -0.0338 and -0.0524. Also, the results show that the inflation rate has the most negative effect and oil revenues have the most positive effect on the absorption of indirect taxes in Iran's economy