شگردهای سبکی علامی در مکاتبات (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در قرن دهم تا میانه قرن دوازدهم، نثر فارسی به سرعت به سمت انحطاط و پستی حرکت می کند. در این زمان ابوالفضل علامی (958-1011ق)، به عنوان قدیم ترین کسی که به فساد نثر فارسی پی برده است، اصلاح و تغییر سبک نثر را آغاز می کند. او با احاطه به زبان فارسی و آثار پیشینیان به سبکی نزدیک به سبک عراقی باز می گردد و از نثر عهد صفوی دور می شود و سبکی را به وجود می آورد که می توان به آن سبک ابوالفضل گفت. در این مقاله، به شیوه سبک شناسی لایه ای در پنج سطح آوایی، لغوی، نحوی، بلاغی و فکری به بررسی سبک خاص نثر ابوالفضل علامی و شاخصه های ممتاز و پرتکرار آن در مکاتبات علامی پرداخته ایم. ازآنجاکه درآمیختگی مختصات کهن و جدید از مهم ترین ویژگی های سبک عراقی است، سبک ابوالفضل ممزوجی از نثر فنی مسجع و ساده مرسل، با غلبه نثر ساده است. اجتناب او از تکلفات و تصنعات منشیانه در سطوح آوایی و بلاغی سبب سادگی و روانی نثر او شده و می توان گفت، تنها ضعف انشای او غلبه برخی عیوب دستوری خاص این دوره در برخی مواضع نثر است. از لحاظ فکری ایدئولوژی صلح کل، به عنوان پی رنگ فکری مکاتبات، وجهی حکمی به نثر او بخشیده است. این شاخصه فکری در کنار فارسی گرایی و ترکیب سازی های لغوی که وجه بارز و شاخصه اصلی نثر علامی محسوب می شود، سبب تشخص نثر او شده است؛ ازاین رو اصل در تشخص شیوه نثر علامی، فکر نو در قالب طرزی متمایز با سبک رایج عصر است.Allami’s Stylistic Techniques at Correspondence
Over the tenth and mid twelfth Century, Persian prose experienced a noticeable transformation toward being degraded and inferior. Meanwhile, AbulFazl Allami, being the first to address the issue, began to reform and change the style of prose. He was aware of the Persian language and works of predecessors and, accordingly, got away from Safavi prose. Precisely, he had shifted to Iraqi style and created an innovative format called AbulFazl’s style". The Current paper aims at investigating Allami’s style and his prominent and frequent features via layered stylistics at five levels comprising; phonetic, lexical, syntactic, rhetorical, and intellectual. Having in mind that possessing a mixture of old and new features is one of the most important Characteristics in Iraqi style, Abulfazl's style is a combination of technical and simple prose, considering the predominance of simple prose. His avoidance in using secretarial tasks and artifices in phonetic and rhetorical levels has made his prose simple, and it is quite noticeable that the only weakness of his composition is the dominance of some grammatical defects in some points of his prose which was related to this period. From the intellectual point of view, the ideology of total peace, as the intellectual color of the correspondence, can be referred to as a decisive aspect to his prose. This intellectual feature, alongside Persianism and lexical combinations, which is the main feature of Allami’s prose, has made his prose unique. Therefore, Abulfazl's style can be characterized as a new thinking style and distinct from the existing style of the era. This article, by presenting the reflection of the Alsat verse in the book Fiehmafieh, by showing some of the key topics associated with this one in the mentioned book, explains the difference in the style of this work with the Masnavi Ma'navi and Diwan Shams.