بررسی انتقادی رویکرد میر سید شریف گرگانی (جرجانی) به نظریۀ توحید وجودی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بررسی آثار میرسیدشریف گرگانی (م816ق) حکایت از آن دارد که نظریۀ وحدت وجود، یکی از پرسش های اصلی او بوده است و گرگانی سعی داشته تا آنجا که مقدور است، استدلال و شهود را در این موضوع به هم نزدیک کند. در نظر او، درک صحیح و تصدیق وحدت وجود عارفان، تنها با طوری ورای طور عقل، یعنی شهود، حاصل می شود؛ عقل می تواند «وحدت وجود» را ثابت کند، اما نه آنطور که عارفان بدان باور دارند، چراکه انکار کثرت در «موجود» در تعارض با حکم عقل به بداهت موجود بودن کثرات است. او متأثر از پیشینیان خویش، بر اساس استدلال ابن سینا بر توحید وجوبی، سعی در استدلال بر گونه ای از توحید وجودی نموده است که البته با مغالطات متعددی همراه است که قبول آن را غیرممکن می سازد. در این نوشتار، بر اساس روش اسنادی، بیانات گرگانی درخصوص توحید وجودی گردآوری شده است و سپس مورد توصیف و تحلیل فلسفی قرار گرفته است.A critical examination of the approach of al-Sayyid al-Sharif al-Jurjani to the theory of Wahdat al-Wujud
The review of the works of Mir Sayyid Sharif Jurjani (1816 AH) indicates that the theory of the unity of existence (waḥdat al-wujūd) was one of his main questions. Jurjani has tried to bring reasoning and intuition closer together in this matter as much as possible. According to his point of view, the correct understanding and recognition of the unity of the existence of mystics can only be achieved through the way beyond the way of reason, i.e. intuition. Reason can prove the "unity of existence", but not as the mystics believe, because the denial of plurality in "existence" is in conflict with the verdict of reason that the existence of multitudes is self-evident. Influenced by his predecessors, based on Ibn Sina's argument on divine monotheism, he has tried to argue on a kind of existential monotheism, which of course is accompanied by many fallacies that make it impossible to accept it. In this article, based on documentary method, Jurjani's statements about existential monotheism have been collected and then described and analyzed philosophically.
تبلیغات
