کاربرد پیکره های موازی برای تفکیک معنایی/مفهومی در ترجمه و فرهنگ نگاری دو زبانه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این پژوهش ارائه راه کاری عملی و پیکره بنیاد برای تفکیک معنایی واژه ها و یافتن معادل های مناسب برای آنها با رویکرد«متن شناسی مقابله ای» هارتمن (1980) و استفاده از پیکره های دوزبانه نخست در فرایند ترجمه و سپس در تدوین فرهنگ های دوزبانه است. این تحقیق می کوشد مطمئن ترین روش را برای یافتن بهترین معادل ها در بافت های زبانی مختلف ارائه دهد. بدین منظور، پژوهشگران به ترتیب از دو پیکره دوزبانه یا موازی میزان و تهران که جامع ترین و مناسب ترین پیکره های موجود بودند بهره گرفتند. نگارندگان نخست،تعداد 100 واژه را از پربسامدترینواژه های قاموسی دو پیکره که دارای تعدّد معنایی مناسبی بوده یا به اصطلاح چندمعنا بودند با استفاده از ابزار تحلیل پیکره Wordsmith استخراج کرده و آنها را در پیکره انگلیسی جستجو کردند و جمله های شاهد را با ترجمه فارسی تراز شده آنها مقابله کردند تا معانی فارسی به کار رفته را برای این واژه ها در پیکره فارسیگرد آوری و فهرست کنند. سپس معانی یافته شده با معادل های آنها در فرهنگ انگلیسی به فارسی هزاره مقایسه شد تا مشخّص شود کدامیک از این دو منبع (پیکره موازی یا فرهنگ دوزبانه) معادل های گسترده تر و کامل تری را با توجّه به بافت زبانی در اختیار مترجم قرار می دهد.نتایج نشان داد که این پیکره های دوزبانه که از بزرگی و گستردگی چندانی هم برخوردار نیستند، در قیاس با فرهنگ بررسی شده در بیشتر موارد معانی متفاوت، متنوع و گاه بیشتری را در اختیار مترجمان و فرهنگ نویسان قرار می دهند.Parallel Corpora for Meaning/Sense Discrimination in Translation and Bilingual Lexicography
The purpose of the present study is to propose a practical and corpus-based solution for the problems of meaning discrimination and equivalent selection by the application of Hartmann’s Contrastive Textology Theory (1980) and the use of parallel corpora in the process of translation, and secondly, extending it to the compilation of bilingual dictionaries. It also aims to suggest the most reliable way of finding the best equivalents of lexical items and their different meanings in various contexts. To that end, the researchers used primarily Mizan Persian-English Parallel Corpus and secondly TEP (Tehran English-Persian Parallel Corpus) to prepare the required bilingual corpora. The two available corpora are the most suitable and appropriate for the research purposes respectively. Firstly, one hundred polysemous content words were chosen by the researchers from both corpora as search words that are to be selected based on frequency word lists provided by Wordsmith as the corpus analysis tool. Secondly, these words are searched in the English corpus and different Persian equivalents of them are found and extracted from the aligned sentences in the parallel corpora where various meanings and senses of the search words are shown. Thirdly, the found Persian equivalents are collected and listed in tables. Finally, the Persian translations and equivalents in the parallel corpora are compared with Persian equivalents in Farhang Moaser English-Persian Millennium Dictionary that is a famous bilingual English-Persian dictionary to see which source (parallel corpora or bilingual dictionary) provides translators with more comprehensive and detailed equivalents based on the linguistic context. The findings suggest that in most cases the two translation corpora which do not have that much size and scope provide translators and lexicographers with more different and diverse meanings compared to the investigated dictionary.
تبلیغات
