پژوهشی در بافته های تبرستان قدیم بر پایه منابع مکتوب تاریخی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
منطقه تبرستان قدیم به عنوان یک واحد جغرافیاییِ تاریخی و فرهنگی، از مراکز بافندگی و حوزه تولید قالی طبری بوده که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش آن است که با رویکرد مطالعات تاریخی، وضعیت بافته های منطقه تبرستان و ابعاد آن را تبیین نماید. منابع مکتوب تاریخی به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم حاوی اطلاعات و مستندات ارزشمندی برای شناسایی بخش های مغفول بافته های پرآوازه تبرستان هستند. این مقاله برپایه منابع کتابخانه ای و با روش توصیفی و تحلیلی، مستندات موجود در زمینه بافته های تبرستان در اسناد و تالیفات تاریخی و نیز گزارشات سیاحان خارجی را جمع آوری و مورد بررسی قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد، پیشینه طولانی در صنعت تولید ابریشم و صدور آن، صنعت بافندگی و فرش طبری وجود دارد و به پیش از ورود اسلام به حوزه تبرستان، بر می گردد، صنایع بافت تبرستان به دلیل تولید فراوان ابریشم و کیفیت بافته ها در جایگاهی قابل رقابت با مراکز مهم بافندگی در قرون اولیه هجری بوده است. بافته های طبرستان به عنوان سرمایه و کالا، علاوه بر به کارگیری در تعاملات سیاسی، نقش مهمی در اقتصاد تبرستان ایفا می کرده اند. کثرت تولیدات انواع الیاف، منسوجات و بافته های طبری نشان دهنده وجود کارگاه های متعدد، رونق نظام تولید، فروش و صدور آن در منطقه تبرستان است و صنعت بافندگی به عنوان مهمترین صنعت تولیدی تبرستان، عامل رشد اقتصادیِ متکی بر تجارت و بازرگانی بوده است.A research on the weavings of old Tabaristan based on historical written sources
As a historical and cultural geographical unit, the old Tabaristan region was one of the centers of weaving and production of Tabari carpets, which has received less attention. Written historical sources directly or indirectly contain valuable information and documents to identify the neglected parts of the famous weavings of Tabaristan. The purpose of this research is to explain the condition of Tabari weavings and its dimensions by collecting and examining the information available in historical sources. Based on library sources and with descriptive and analytical methods, this article has collected and analyzed the available documents in the field of Tabaristan weavings in historical compilations and reports of foreign tourists. The findings of the research show that there is a long history in the silk production industry and its export, the weaving industry and Tabari carpet, and it goes back to before the arrival of Islam in the area of Tabaristan, the textile industries of Tabaristan are in a competitive position with the important weaving centers in It was the early centuries of Hijri and Tabari weavings, in addition to being used in political interactions, have played an important role in the economy of Tabaristan. The multitude of productions of all kinds of fibers, textiles and weavings of Tabari shows the existence of numerous weaving and dyeing workhouse throughout the region of Tabaristan and probably the reason for economic growth based on trade and commerce.