مقایسه مفهومِ «تُهی» در اندیشه ناگارجونه با «عدم» در نزد ابن عربی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مفهومِ شونیه یا شونیتا[1] به معنای خلأ و تُهیگی، یکی از مفاهیم بسیار مهم در دین بودایی است. این نظریه در اصل ابتکار ناگارجونه، موسس مکتب مادهیه میکه (راه میانه)[2] است. این مفهوم را می توان از دو نگاه مورد تحلیل و بررسی قرار داد؛ در وهله نخست، در نگاه به پدیدارهای عالم حس که در این رویکرد، همه چیز خالی و تهی از حقیقتِ وجودی است، زیرا همه موجودات جهان و پدیده های آن به هم وابسته بوده و هیچ یک دارای وجودِثابت، مستقل و قائم به ذات نیستند. این رویکرد با خیالی بودن جهان در عرفان ابن عربی قابل مقایسه است. در وهله دوم، در نگاه به امر مطلق، تُهیّ و خالی بودن، صفت حقیقت مطلقی است که قائم به ذات و ورای این جهان هستی است و به سبب اطلاق و بی حدی اش در هیچ تعریف و توصیفی نمی گنجد، این وجود مطلق و لایتناهی عاری از هر گونه تقیید، تغییر نسبیّت و حد است و از آنجایی که با هیچ زبان و با هیچ صفتی توصیف شدنی نیست، بهترین سخن درباره آن سکوت است. شبیه این رویکرد در عرفان ابن عربی برای اشاره به مرتبه ذاتِ حق دیده می شود. ابن عربی معتقد است، حق در مرتبه ذات، هیچ گونه احکام، صفت، خصوصیت و امتیازی ندارد و از آنجا که هیچ همسانی و سنخیتی با خلق ندارد قابل شناسایی نیست. در واقع مقام «لااسم و لارسم له» است. نوشتار حاضر به مقایسه مفهوم «تُهی» و «عدم» در اندیشه دو متفکرِ بزرگ مسلمان و بودایی پرداخته است.Comparison of Hollowness in Nagarjuna’s Notion with Nonexistence in Ibn Arabi’s Mind
Sunya or sunyata [1] standing for emptiness is one of the most important concepts in Buddhism. This idea was first created by Nāgārjuna the founder of Madhyamika (the middle way [2] ). This concept can be analysed through two different aspects. Firstly, through the universe, which in this approach everything is empty of absolut truth, because all the creatures and phenomenon in the universe are related to each other in the universe and none of them is independant . Secondly, through the absolute, sunya is a complete and total adjective which is substantive and beyond the universe and due to its’ boundlessness cannot be defined and explaind . This absolute, infinit and boundlessness existence cannot be defined in any language, so the best word to define it is being silent. The same approach could be found in ebn al arabi mysticism which refers to the essence of Allah (God). He belives there is no tull, adjective, feature for God in essence and can not recognizable due to having no resemblance with the human. In fact it is the level of indefinability. This article is a comparison between sunya and adan cocept according to two muslim and Buddhist ideologist.
تبلیغات
