جنید بغدادی به گزارش تذکرهالاولیا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقاله حاضر بر آن است که دانش بینش و احوال جنید بغدادی، یکی از نام آورترین چهره های عرفان اسلامی را با تکیه بر گزارش عطار در تذکرهالاولیا معرفی نماید. جنید اگرچه اهل صحو است، با سکرهم بی ارتباط نیست. امّا عمده ترین مسأله در پیوند با او تأکید بسیارش بر شریعت است.همین گرایش او را از عارفان پرشوری چون حلاج جدا و به وابستگی به حکومت عباسیان متّهم می کند. برای ارائه تصویری روشن از چهره جنید، ابتدا به اختصار طرز تلقی محققان مختلف را درباره او بررسی کرده و سپس برای نشان دادن ویژگی های او به سراغ تذکرهالاولیا رفته ایم.عطار،همچنان که در معرفی شخصیّت های دیگر، ابتدا اقوال دیگران را درباره جنید می آورد و سپس سخنان گزیده او را در باب مسایل مختلف بیان می کند. ما با تحلیل هر دو بخش، کوشیده ایم در حد امکان، ساختار دانش، بینش و جهان بینی او را ترسیم نماییم. در این ساختار، جنید را عارفی متشرّع می یابیم که از سویی به مبانی آیین خویش سخت پایبند است و از سوی دیگر، می کوشد با تکیه بر دستاوردهای شهودی، باورهای دینی خود را تلطیف نماید.Joneid Baghdadi as Reported in Tazkaratul Owliya
This paper tries to present Joneid’s knowledge, insight, and moods who was one of the prominent figures of Islamic mysticism, as reported by Attar in Tazkaratul Owliya.
Though Joneid is a member of Sahv school of thought, he is not irrelevant to Sekkar. However, the major issue related to him is his overemphasis on Shariah. It is this tendency of him that makes him separate from passionate mystics like Hallaj, and keeps him accused of having dependency with Abbasid dynasty.
To make a clear image of Joneid, first of all the implications of researchers on him are discussed briefly and then to depict his characteristics, Tazkaratul Owliya is scrutinized. Attar, just like his introduction of other characters, first stated the quotations on Joneid, and then addressed his selected speeches on various issues. Analyzing the two ways, the writers have endeavored to draw on the structure of his knowledge and insights and worldview to the possible extent.
In this structure, Joneid is found to be the pro-Shariah mystic who on the one hand, he is strictly following the fundamentals of his own faith and on the other, he tries to show more flexibility on his intuitive and religious beliefs and achievements. Together with his extensive knowledge in the field of mysticism, he criticized a lot of mystical issues with his selective speeches so that he did unveil his level of knowledge and spiritual moods.