تبارشناسی بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) در نگاره های اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از اساطیر قدیمی بشری داستان توفان است. این اسطوره از سرآغاز پیدایش خود تاکنون توجه هنرمندان را در فرهنگ های مختلف به خود جلب کرده است. در اکثر قریب به اتفاق تصاویر مرتبط با توفان، بانویی در میان سرنشینان کشتی به چشم می خورد که شخصیت و حضور او در هاله ای از ابهام است. این پرسش که هویت بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) چیست مسئله ای است که نگارندگان تلاش دارند با مطالعات اسنادی و تطبیق 29 تصویر از فرهنگ های مختلف در این زمینه بدان پاسخ گویند. یافته ها با هدف شناخت تبار کهن الگوی «بانوی نشسته بر کشتی نوح»، در نگاره های اسلامی، مسیحی و ماقبل آن نشان می دهد که تصویر بانوی نشسته بر کشتی نوح، که در متون اسلامی با نام «والهه» شناخته می شود، از تمدن میان رودان تا هنر مذهبی و حتی غیر مذهبی معاصر، یکی از کهن الگوهای قدیمی بشری محسوب می شود و به رغم شخصیت غیرمذهبی این بانو در جهان اسلام، وارد هنر اسلامی نیز شده است. اثرگذاری و اهمیت این کهن الگو تا بدان حد بوده که وارد جهان تشیع نیز شده و با استناد به حدیثی از پیامبر اکرم(ص)، شخصیت ممتاز و الهی حضرت فاطمه(س) در قالب این الگو نشان داده شده است.Genealogy of Lady Sitting on Noah's Ark (AS), in Islamic Paintings
One of the oldest myths among many cultures is the flood story. Since its inception, this myth has attracted the attention of artists in a variety of cultures. In most images related to the flood, a lady is among the passengers of the ark whose character and presence are in ambiguity. What is the identity of a lady sitting on Noah's Ark? The problem is that writers are trying to respond to library studies. Accordingly, we selected 29 images based on the artworks of the remaining artists from the Middle East, Ancient Egypt, Phoenicians, Christians and Muslims. We have analyzed these 29 images as statistical population through a comparative and analytical approach. The genealogy analyses of the archetype of the "Lady sitting on Noah's ark", in Islamic, Christian and prehistoric paintings show that the image from the Mesopotamia civilization is one of the oldest humanitarian archetype in the religious art and even the non-religious contemporary. Despite the religious semblance of this lady in the Muslim world, she has entered Islamic art as well. The influence and significance of this genealogy was to the extent that it entered the Shi'a world and, based on the statements from the Prophet (pbuh), the distinguished and divine character of Hazrat Fatima (sa), is shown in this template. Islam, as the last religion in the world, affirmed this myth and, with slight changes, introduced it as a major milestone in the religious history of mankind. Along with the written form and narrative of the myth, the traditional story developed from the mainstream illustration that came from Mesopotamia into Egypt, and from there into the Fynigans and Christians, and then into the Muslim world.