مظاهر و کارکردهای آناهیتا، الهه زن در ایران باستان (مطالعه نقش مایه های ظروف زرین و سیمین ساسانی حاوی نقش این الهه) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آثار هنری ایران، همچون هنر فلزکاری، در طول ادوار تاریخی، انعکاس دهنده اندیشه ها و دیدگاه های مختلفی از جمله مسائل سیاسی، اقتصادی، آیینی و مذهبی بوده و در این میان آثار فلزی دوره ساسانی، که از نظر تعدد و تنوع نقوش در نوع خود بی نظیرند، بهترین نماینده انتقال باورها و تفکرات جامعه عصر خود محسوب می شوند. یکی از عناصر پرتکرار تزیین، از لحاظ نقوش به تصویر کشیده شده روی ظروف زرین و سیمین دوره ساسانی ، نقش زنان یا اگر تیزبینانه اشاره شود، نقش ایزدبانوی آناهیتاست. در ظروف این دوره، آناهیتا به صورت زنی نیمه برهنه و خوش اندام، به همراه نقوشی فرعی همچون نیلوفر، سگ، ماهی، عقاب، انار، نوزاد، انگور، سبوی آب و... به تصویر درآمده است. مطالعات و بررسی های انجام گرفته اثبات می کند اشیای موجود در دستان این الهه و نقوش گیاهی، انسانی و حیوانی قرارگرفته در صحنه نمایش او به نوعی اوصاف، مظاهر و کارکردهای وی را نمایانگر می کند که در اوستا به طور کامل در مورد آن سخن به میان آمده و بر همین اساس می توان گفت که هنرمندان دوره ساسانی با آگاهی کامل از باورهای اسطوره ای و مذهبی زمان خود به انتخاب این نقوش پرداخته اند.Symbols and Functions of the Anahita, the Goddess of Woman in Ancient Iran (Study on the Motif of Sassanid Golden and Silver Vessels Containing the Role of Goddess)
Iranian artworks such as metal, during the historical periods, reflect the ideas and viewpoints mainly in political, economic, and religious ritual aspects. The metal works of Sasanian period, due to frequency and variety of designs, are considered representative of the belief and thoughts of this era. The figures of women and shrewdly pointed out the figures of the goddess Anahita are one of the greatest groups of the motifs depicted on the golden and silver vessels of the Sassanid period. In the containers of this period, arәdvīsūra Anahita is depicted as a beautiful woman, half naked, in the middle or in the different directions, with minor painting such as lotus, dogs, fish, eagle, pomegranate, baby, grapes, the jug water and etc. In this research, we considered 23 vessels containing Anahita legend. This demonstrated that the objects in the hands of this goddess and plant, human and animal motifs in her scene, may represent descriptions, manifestations and functions that entirely have been speaking about in Avesta. Thus, we can say that Sassanid artists wisely choosed this designs with full knowledge about mythical and religious beliefs in same time. This research is based on descriptive and historical methods and data collection and –library survey.