تماشاگری زن و لذت زنانه در سینما: خوانشی زنانه از فیلم های تلما و لوئیس و واکنش پنجم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نظریه فیلم فمنیستی رویکرد تازه ای را درباره شکستن خط روایی فیلم با هدف افزایش آگاهی مخاطب زن از قرار گرفتن او به مثابه ابژه نگاه دوربین و لذت جنسی مردانه ارائه داد. اما کنار گذاشتن ابزار روایی در این دست فیلم ها و روی آوردن به تکنیک هایی چون رهایی نگاه دوربین باعث دور شدن مخاطب زن و بنابراین شکست اقتصادی این فیلم ها شد. در این مقاله، با کاربست مفهوم نسبتاً بدیع «لذت زنانه» در نظریه فیلم فمنیستی، سعی شده است خوانشی زنانه از فیلم های واکنش پنجم و تلما و لوئیس ارائه شود. هدفْ ارائه تحلیلی است از نقش مخاطب فعال زن و توضیح امکانات دیداری برای رهایی بخشی زن از ابژگی. این تحلیل بر محور نظریه روانکاوانه فیلم فمنیستی و با تأکید بر مفهوم نظری لذت زنانه انجام شده است. خوانش فعالانه فیلم از جانب زنان می تواند لذت دوستی و پیوند همدلانه در آن ها را، در جایگاه تماشاگر فعال، برانگیزد. بنابراین، برخلاف موفقیت محدود نظریه فیلم فمنیستی، اعمال چنین خوانش فعالی از مقابله شخصیت های زن داستان با نگاه و اقتدار مردانه در فیلم های جریان اصلی می تواند موجب تولید لذتی برای تماشاگران زن باشد که در برابر مفهوم لذت مردانه و ابژگی زن قرار می گیرد. این نوع خوانش می تواند جنبه رهایی بخشی بعضی از فیلم های جریان اصلی را برای زنان آشکار کند.Women Spectatorship and Feminine Joy in Cinema: A Feminine Reading of Movies "Thelma and Louise" and "Vaconeshe Panjom (The Fifth Reaction)"
The feminist film theory has presented a new approach for breaking the narrative line of movie aiming at increasing the consciousness of female audience about her situation of being the object of camera vision and male gaze. The problem is that such an approach led the feminist movies to face economic failure. In this study, using the creative idea of "feminine joy" in the feminist film theory, this paper tries to produce a kind of reading of two famous Hollywood and Iranian movies named "Thelma and Louise" and "Vaconeshe Panjom" (The fifth Reaction). Our aim is to present a kind of analysis based on active role of women in reading films and an explanation of visual possibilities in movies that have emancipatory effect in rescuing women from being an object of male gaze. This analysis uses the feminist psychoanalytic film theory with an emphasis on the theoretical concept of feminine joy. An active feminine reading of movies by women can inspire the friendship joy and empathic relations in them as active spectators. Therefore, despite the limited success of feminist film theory, applying such an active reading from the women characters of stories facing with masculine gaze and power in mainstream movies, can produce a kind of enjoyment for women spectators that is in contrast to the concepts of masculine joy and feminine objectivity. This is the kind of reading that can demonstrate the emancipatory dimension of some mainstream movies for women.