فراتحلیل پژوهش های انجام شده درباره «نابرابری جنسیتی» (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مسأله برابری زن و مرد از موضوعاتی است که در دهه های اخیر، ذهن جامعه علمی را بسیار به خود مشغول کرده است؛ صاحب نظران متعددی در این حوزه به ایراد نظر پرداخته و در این راستا، متفکرین اسلامی در پی تبیین مسأله عدالت و برابری از منظر اسلام و نقد رویکردهای فمینیستی برآمده اند. هم چنین، پژوهش های مختلفی نیز در این حوزه انجام شده است. در این مقاله، ضمن مروری کوتاه بر آراء مذکور با استفاده از مرور سیستماتیک، پژوهش های صورت گرفته در حوزه برابری جنسیتی فراتحلیل گردید. بر این اساس، از میان پژوهش های انجام شده، 20 مورد در بازه زمانی دهه 80 انتخاب و بررسی شد. نتایج این مرور نشان می دهد که در سطح پروبلماتیک و چرایی نابرابری، حدود 55 درصد سؤالات، جنبه اجتماعی داشتند؛ 24 درصد جنبه اقتصادی و تنها حدود 21 درصد به عوامل فرهنگی پرداخته اند. در سطح عوامل مؤثر بر نابرابری، از میان عوامل اجتماعی «کلیشه-های جنسیتی»، «نظام پدرسالاری» و «جامعه پذیری جنسیتی» با 7/17 درصد، از میان عوامل اقتصادی «اشتغال زنان» با 6/16 درصد و از میان عوامل زمینه ای «قومیت» و «تحصیلات» با 7 درصد، بیش ترین عوامل ذکر شده بوده اند. رویکرد اتخاذ شده در تمامی موارد، رویکرد تساوی گرایانه به مقوله برابری و عدالت جنسیتی بوده است. در نتیجه به این نکته اشاره شده که پژوهش های انجام شده، به صورت فراگیری تلقی فمینیستی از برابری را مفروض گرفته اند. جا دارد در پژوهش-های آینده، با رویکردهای بومی به مقوله عدالت جنسیتی، مؤلفه های اسلامی مبنای پژوهش قرار گیرد.Meta-Analysis of Conducted Researches about “Inequality of Genders”
“Equality of Genders” is a subject which has occupied the minds of academic society in recent decades. Many experts have had had theories on this subject and Islamic thinkers have tried to explain justice and equality from the Islamic point of view and they have criticized feministic approaches. There have also been researches conducted in this regard. In this article we will briefly review the mentioned theories, applying systematic review, we will also analyze the conducted researches again in the field of gender equality. Therefore out of conducted researches we have selected 20 cases in 1980s.
The results reveal that in problematic level and reasons of inequality about 55 percent of the questions had the social aspect, 24% had the economic aspect, and only 21% had cultural aspect. Regarding the factors affecting inequality, among social factors “Gender Clichés”, “Patriarchy” and “Gender Sociability” factors included 17.7%, among economic factors “Women’s Employment” included 14.6%, and among contextual factors “Ethnicity” and “Education” included 7% of the most important factors. The approach adopted in all cases was equality about the gender equality and justice. It was concluded that the conducted researches have thoroughly considered the feministic perception of equality and it is necessary for the future researches to consider the local approach in respect to gender justice between two genders and Islamic elements in gender justice must be taken into consideration as the basis of research.