تحلیل تأثیرپذیری مثنوی تحفه العراقین از قرآن کریم (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خاقانی شاعر بزرگ قرن ششم هجری است که با لقب "شاعر دیرآشنا" شهره گشته است. مثنوی «تحفه العراقین» که حاصل و ره آورد سفر خاقانی به مکه معظمه است؛ تحت تأثیر فراوان آیات قرآن کریم قرارگرفته است. تحلیل و بررسی این تأثیرات علاوه بر این که به درک و دریافت بیش تر شعر او کمک می نماید؛ میزان تسلط و آگاهی خاقانی را نسبت به قرآن کریم نیز نشان می دهد. لذا در این مقاله بر آن ایم تا با روش تحلیلی- آماری و استفاده از منابع کتابخانه ای، هنر سبکی خاقانی و بلاغت او را در مثنوی «تحفه العراقین» از حیث کاربرد آیات بررسی نماییم و به این پرسش ها پاسخ دهیم که با توجه به نوع کاربرد آیات، خاقانی بیش تر از چه شیوه یا شیوه هایی بهره برده است؟ هم چنین بسامد و درصد کاربست آیات قرآن کریم در این مثنوی چه میزان است و این مسأله مبیّن چه چیزی است؟ نتیجه این پژوهش حاکی از این است که خاقانی در کاربست واژه های قرآنی، آیه و یا آیات قرآن کریم در این مثنوی از شیوه های متنوع بلاغی بهره برده که از میان آن ها، دو شیوه «تلمیح» و «وام واژه» بیش از همه در شعر او کاربرد داشته است. این مسأله مبیّن شخصیت دینی و مذهبی خاقانی و تسلط و اشراف کامل او بر قرآن کریم است.The Analysis of Species Effects of Holy Quran in Tohfat-Al-Araghain Mathnavi
Khaghani is a great poet in six century (A.H) that is famous by “Dir Ashena Poet” meaning the poet that is difficult to understand his/ her poems. This title shows he composed difficult poems and for understanding his poems we should know traditional medicine, astrology, religious sciences related to quran, Hadis and so on. Tohfat- Al- Araghain that is as a souvenir of travelling to Mecca has been affected by Holy Quran. Analysis of these effects helps us to understand his poems deeper and also shows how Khaghani’s skill about this holy book. So, in this paper by analysis- statistical method and utilize of book resources we are going to analyze Khaghani’s poems in Tohfat- Al- Araghain mathnavi in order to answer these questions: Which ways has used Khaghani in this book to utilize Quran verses? Also, how much is frequency and percentage of these verses? And what does show this issue? Study of this issue demonstrates Khaghani has applied various ways such as derivation, allusion, translation and so on that shows religious character of him and also his knowledge about Quran.
تبلیغات
