بررسی نقوش زیورآلات زنان ترکمن (در ارتباط با آیین ازدواج) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در شمال شرق ایران، در منطقه ای از دشت گرگان مردمی زندگی می کردند به نام ترکمن ها که یکی از هنر های زیبا و اصیل این قوم ساخت زیور آلاتی است سنگین و بزرگ، معمولاً از جنس طلا و نقره و مزین به سنگ های سرخ که در پس نقوش آنها باور های عمیق و باستانی مردم این منطقه نهفته است. این نوشتار تلاش دارد ضمن بیان مختصر تاریخچه و باورهای عامه مردم ترکمن، از زیور آلاتی که باعث تمایز زنان مجرد از زنان متأهل و نو عروسان می شود صحبت کند. همچنین به معنا و مفهوم نقوش این زیور آلات بپردازد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با روش کتابخانه ای و اسنادی انجام گرفته است. آنچه از پژوهش پیش رو به دست آمد، این بود که این زیورآلات از جهتی معرف خانواده و طایفه بانوان هستند و مانند نشان خانوادگی عمل می کنند و از جهتی دیگر مراحل مختلف زندگی یک خانم در ارتباط با ازدواج (مثلاً: تجرد، تأهل و غیره) را نشان می دهند. تمامی نقوش این زیورآلات دارای بار معنایی هستند که عموماً اشاره به باروری و زایش دارند، یا مانند چشم زخم و باطل کننده سحر عمل می کنند. این زیورآلات به طور کلی برای دور کردن ارواح خبیثه و نیروهای شر به کارمی روند.A Study of Turkmen Women's Jewelry Designs (in Connection with Marriage Ritual)
In northeast Iran, there were people living in an area of Gorgan Plain called the Turkmens. One of their beautiful and orginal arts was to make huge and heavy ornaments, usually made of gold and silver and decorated with red stones which had local deep and ancient beliefs over it. This paper tries to briefly describe the history and popular beliefs of Turkmen people, then to talk about their ornaments that distinguished single women from married and newlywed ones. Also it discusses the meaning and concept of these ornaments. The research is based on analytical descriptive results and the data are collected on the basis of library and documantry method. It shows that these ornaments are a kind of representation of women's families and tribes as a symbol of family, and in another sense the different stages of a woman's life in relation to marriage (e.g.: celibacy, marriage, etc.). All these ornaments’ motifs had a sort of meaning that generally refered to fertility and childbirth, or acted as talismans. They were generally used to ward off evil spirits and evil forces.