تفکر انتقادی در فرایند تعلیم و تربیت از منظر علامه طباطبائی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله در زمینه جایگاه تفکر انتقادی در اندیشه های فلسفی تربیتی علامه طباطبایی انجام گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، بررسی ابعاد و مؤلفه های تفکر انتقادی و اثرات آن در فرایند تعلیم و تربیت و ارائه دلالت های ضمنی تربیتی جهت کاربرد در نظام آموزش و پرورش ایران است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده، جامعه پژوهش را کلیه اسناد منتشر شده مرتبط با اندیشه های فلسفی-تربیتی علامه طباطبایی در پایگاه های اطلاعاتی موجود؛ تشکیل می دهد. روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای بوده و در قالب فعالیت های تحلیلی از تلخیص و عرضه داده ها و نتیجه گیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و همچنین به منظور استخراج دلالت های ضمنی تربیتی از روش نشانه شناسی استفاده گردیده است. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که مؤلفه ها و ابعاد تفکر انتقادی از دیدگاه علامه طباطبایی شامل: توجه به تربیت اخلاقی، پرسشگری و بحث و تبادل نظر، علم آموزی، تهذیب و تزکیّه نفس، استدلال منطقی به منظور اثبات حقایق، آزادی و اختیار در نقد و بررسی نظرات، سعه صدر در مواجهه با مسائل و مشکلات، خردورزی و عقلانیت، رهایی بخشی از جهل و کشف واقعیت ها و رسیدن به توحید و قرب الی الله می باشد. دلالت های تربیتی در خصوص جایگاه تفکر انتقادی در فرایند تعلیم و تربیت از منظر علامه نیز دربرگیرنده عناصر مختلف تعلیم و تربیت شامل محتوای برنامه درسی، تدریس و ویژگی های معلم بود که با وجود اینکه در بستری از اندیشه های اسلامی مطرح شده اند؛ در بسیاری از وجوه با نظریات تفکر انتقادی معاصر در غرب، هم خوانی دارند.Critical thinking in the process of education from the perspective of Allameh Tabatabai
This article has been done in the field of the place of critical thinking in Allameh Tabatabai's educational philosophical thoughts. The purpose of this study is to investigate the dimensions and components of critical thinking and its effects on the education process and to provide implicit educational implications for use in the Iranian education system. The research method is descriptive-analytical and the research community includes all published documents related to Allameh Tabatabai's philosophical-educational ideas in the existing databases; Forms. The method of data collection is library and in the form of analytical activities, summary and presentation of data and conclusions have been analyzed and also in order to extract implicit educational implications, semiotic method has been used. The results show that the components and dimensions of critical thinking from Allameh Tabatabai's point of view include: attention to moral education, questioning and discussion, learning science, self-purification, logical reasoning to prove facts, freedom and authority in criticism. And the study of opinions is Tolerance in the face of problems and issues, rationality and rationality, liberation from ignorance and discovery of facts, and reaching monotheism and nearness to God. Educational implications of the place of critical thinking in the process of education from Allameh's point of view also included various elements of education, including the content of the curriculum, teaching, and the characteristics of the teacher, which, although presented in the context of Islamic thought; In many ways, they are in line with contemporary critical thinking in the West.