آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۱

چکیده

بحث متدولوژی و استراتژی های پژوهش در علوم اجتماعی از اهمیت و ارزشی ویژه ای برخوردار است، اما از آنجا که در ادبیات علمی گذشته گان توجه اندکی به منطق و روش برای خلق معرفت می شد، پرداختن پیشینیان نظیر فارابی و ابن خلدون به مقوله متدولوژی و تکنیک های پژوهشی و استانداردهای علمی به سبک و سیاق امروزی آنهم به صورت آگاهانه، فعالیت ارزشمندتری به حساب می آید. به خصوص تأمل و دقت های ژرفی که فارابی نسبت به بحث متدولوژی از خود نشان داده است به گونه ای که می توان او را پیش گام در طرح مباحث روش شناسی دانست. این نوشتار در پی آن است تا با تعمق در آثار فارابی، یعنی "احصاء العلوم"، "علم مدنی" و" آراءاهل مدینه فاضله" و برخی دیگر آثار او که به بحث متدولوژی پرداخته، قواعد و اصول روش شناختی که مؤلف از آن بهره برده است را استخراج، طبقه بندی و تشریح نماید و تلاش دارد تا شیوه هایی که فارابی در مقام گرد آوری و تحلیل داده ها و نقد ارزیابی آرای دیگران به کار گرفته است توضیح دهد. قبل از آن، به مفروضاتی در مورد ماهیت واقعیت اجتماعی که از آن به مفروضات "هستی شناختی" یاد می شود و نیز مجموعه ی مرتبطی از مفروضات در مورد شیوه ای که معرفت نسبت به این واقعیت را می توان بدست آورد یعنی مفروضات "معرفت شناختی" و نیز مفروضات "انسان شناختی" که نقش مقدمی در بحث روش ها دارد، به اجمال پرداخته است.

Farabi,s Methodology in Social and Cultutral Sciences

The methodology and strategies of research in social sciences are of great importance and momentum. Although very little attention has been paid, in the early scientific literature, to logic and methodology about generating knowledge, certain early Muslim scholars such as Farabi and Ibn-e Khaldun have made valuable conscious efforts in methodology, research techniques and scientific standards that are characteristic of contemporary style. Especially Farabi's profound reflections and accurate observations of methodology have made him a pioneer of methodological issues. Delving into Farabi's works such as Kitab Ihsa' al-'Ulum, 'Ilm-e Madani , Al-Madina al-Fadila and some other works that deal with methodology, this study seeks to extract, classify and explain the rules and principles of methodology developed and used by the author. Thus attempts have been made to elaborate on the methods used by Farabi to collect and analyze data and critically assess others' viewpoints. Before that, this study discusses assumptions about the nature of social reality, called ontological assumptions, and also a number of assumptions relating to the method through which knowledge can be obtained about this reality i.e. epistemological and anthropological assumptions that precede methodology.

تبلیغات