واکاوی حدود و شاخصه های رئالیسم علمی در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد نظری روش شناسی بنیادین، روش تحقیق اسنادی و با نگرشی تفسیری و اکتشافی، محدوده و برخی از شاخصه های رئالیسم علمی مندرج در معرفت اجتماعی سید جمال الدین اسدآبادی شناسایی شده است. سید جمال الدین با استفاده از بینش هرمنوتیکی و بر اساس مفاهیم قرآنی از جمله عقل، علم و جهاد تلاش کرده است ظرفیت معرفت دینی را در جهان مدرن آشکار کند. قرین بودن علم و دین یکی از اصول معرفت شناختی اوست. به اعتقاد سید جمال الدین، ضرورت کاربردی سازی علوم اسلامی و توجه مسلمانان به سایر روش های علمی از جمله روش های مکتب اثباتی می تواند در تقویت بُعد معرفتی و علمی کشورهای اسلامی و در نتیجه، احیای مجدد تمدن اسلامی سهم مهمی داشته باشد. به نظر می رسد در پرتو منطق روش شناختی و معرفت شناختی سید جمال الدین، نوعی توصیه به مؤلفه های پارادایمی رئالیسم علمی می تواند در به کارگیری معرفت دینی و قرآنی در کنار سایر روش های علمی و تجربی مدرن سودمند باشد. همچنین از جمله ویژگی های عملی معرفت اجتماعی سید جمال الدین، روحیه عمل گرایی و پراکسیس (عقیده و جهاد) است.Exploring the Range and Features of the Scientific Realism in Sayyid Jamāl ad-Din Asad Ābādi’s Social Thinking
This article tries to investigate the range and some features of scientific realism from the perspectives advocated by Sayyid Jamāl ad-Din Asad Ābādi. It applies grounded theory , documentary research method, and some interpretative and exploratory views. Sayyid Jamāl has tried to reveal the capacity of religious knowledge including modern world, using hermeneutics insight and Qurān’s concepts reason, knowledge, and Jihād in the Companionship of knowledge and religion is one of his epistemological principles. To Sayyid Jamāl, the necessity of practical utility of Islamic knowledge and Muslims’ attention to the other scientific approaches, as positivistic methods, can play a remarkable role for reinforcing the scientific dimension of Islamic countries, as well as reviving Islamic civilization. In the light of Sayyid Jamāl’s methodological and epistemological logic, it seems that a recommendation to adopt paradigmatic axioms of the scientific realism can be a useful way to apply religious knowledge and/or Quranic knowledge , in addition of some modern scientific and empirical methods. Furthermore, the pragmatic manner and praxis (a combination of belief and Jihād) is among the practical features of Sayyid Jamāl’s social Knowledge
تبلیغات
