زمینه و هدف: امروزه ازدواج جوانان به یکی از چالش های اصلی جامعه ایرانی مبدّل شده است؛ جوانان به دلایل مختلفی از مبادرت به ازدواج دوری می کنند و پدیده تأخیر در سن ازدواج به عنوان یک مسئله نمود پیدا کرده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر تعیین مقایسه اثربخشی برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) و مدل پیش از ازدواج سیمبیس ( SYMBIS ) بر ترس از ازدوج دختران مجرد مانده بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی (پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و پیگیری یک ماهه) است؛ جامعه آماری این پژوهش شامل دختران دانشجوی مجرد بالای 30 سال دانشگاه آزاد واحد تهران جنوب بودند که پس از اعلام فراخوان در دانشگاه (از طریق نصب آگهی و فراخوان در شبکه های اجتماعی دانشجویان) پس از غربالگری به وسیله پرسشنامه ترس از ازدواج سمیعی و همکاران (1392) 53 دانشجوی دختر داوطلب با رعایت معیارهای پژوهشی 45 دختر انتخاب و 15 دختر در گروه برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی وان اپ (2006) و 15 دختر در گروه مدل پیش از ازدواج SYMBIS (پاروت و پاروت (2016) و 15 دختر در گروه گواه به صورت تصادفی کاربندی شدند. داده ها با استفاده از واریانس اندازه های مکرر تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مداخله برنامه پیش از ازدواج به شیوه برنامه آگاهی و انتخاب میان فردی (PICK) و مدل پیش از ازدواج سیمبیس ( SYMBIS ) بر ترس از همسر (80/38= F ، 001/0= P )، ترس از ناتوانی مدیریت مالی (71/19= F ، 001/0= P )، ترس از محدودیت های همسر (00/28= F ، 001/0= P )، ترس از خود (63/18= F ، 001/0= P )، ترس از خیانت همسر (13/31= F ، 001/0= P ) و ترس مالی (33/14= F ، 001/0= P ) موثر است؛ این تاثیر در محله پیگیری پایدار بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج، استفاده از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب های میان فردی و مدل پیش از ازدواج سیمبیس برای کاهش ترس از ازدواج و باورهای ناکارآمدی ازدواج در دختران مجرد در آستانه ازدواج ضروری است؛ بنابراین، روانشناسان و درمانگران ازدواج می توانند از روش آموزش پیش از ازدواج مبتنی بر برنامه آگاهی و انتخاب های میان فردی و مدل پیش از ازدواج سیمبیس در کنار سایر روش های آموزشی برای کاهش ترس از ازدواج دختران در آستانه ازدواج استفاده کنند .
