چیستی معقولات اولی و نقش خیال در آن ها از نظرگاه فارابی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در پژوهش حاضر، به چگونگی شکل گیری معقولات اولی و نقش خیال در آن ها ازمنظر فارابی پرداخته ایم. معقولات اولای عامل، اولین مرتبه فعلیت بخشی به عقل بالقوه، حدوث اختیار و تولد حیات خاص انسانی، و نخستین پله صعود به مراتب فراتر ادراکی- فعلی هستند. فرایند حدوث معقولات اولی، منوط به حدوث قوای ادراکی حاسّه و متخیل و ناطقه، گذار از معارف هریک از این قوا و فعلیت جزء نزوعی تابع معارف آن هاست. تأثیرات متقابل سوابق مرتبت حسی- خیالی بر حصول معارف اولی و حدوث اختیار، و به صورت متقابل، حصول معارف اولی بر مراتب بعدی معرفتی، شأن دهنده مراتب تشکیکی اختیار، عقل بالفعل و نقش تعین بخشی اختیار در مرتبت معرفتی هریک از انسان هاست. قائل شدن فارابی به اصناف معقولات اولی، تقدم دیدگاه او در گسترش دادن مبادی اولای علوم و مبناگروی تعدیل یافته را نشان می دهد. خیال در ابعاد مختلف از شکل گیری معقولات اولی، نقش دارد و به عنوان مخزن مشاهدات حدوث تجربه در مرتبت ثانوی اراده در حدوث معقولات اولی (اراده ثالث)، پذیرشگر معقولات اولی، و محاکات کننده کلیات و جزئیات افاضات عقل فعال است؛ همچنین ساختار معرفت شناختی انسان به علت ناتوانی او در معرفت یافتن به کنه اشیا ناشی از ملابست با هیولی و لوازم آن، ساختار حسی- خیالی و به تبع آن، تعلیم انسان ها نیز ازنوع تخییلی خواهد بود.Al-Farabi on the First Concepts and the Role of Imagination in Their Formation
The first concepts, according to Al-Farabi, are the cause of the first degree of actualization for the potential intellect, the origination of free will, the individual human life, and the first step towards higher degrees of perception and action. The origination of the first concepts depends on the origination of the powers of sensation, imagination, and understanding, transcending from their respective acquired knowledge and the actualization of the voluntary component dependent on their acquired knowledge. The interactions of sensory-imaginative stages and the formation of the first knowledge and origination of the free will, on the one hand, and the interactions of the first knowledge and higher degrees of knowledge, on the other hand, reveal the polarization of the free will and the active intellect, and the determinative role of the free will in the epistemic position of every human being. Admitting different kinds of first concepts by Al-Farabi shows his precedence in expanding the first principles of the sciences and his modified foundationalism. The imagination plays a part in different levels of the origination of the first concepts: it is a repository of observation recordings, has roles in the formation of experiences at the level of secondary will, and is a receiver of first concepts and an imitator of agent intellect emanations. Furthermore, the epistemological structure of human beings, because of their incapability to know the true nature of things, is imaginative.
تبلیغات
