گونه شناسی «مخاطبانِ» قرآن و نقش آنان در فهم معنای آیات (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
آیات قرآن کریم، به دنبال اسباب نزول خود، و هر دسته برای مخاطبان خاصی پدید آمده است؛ ازاین رو لازم است کشف دلالت آیات بر معنا، براساس فضای نزول و خطاب، و درنظرگرفتن گونه های مختلف مخاطبان انجام پذیرد. برای این منظور، مقاله ی حاضر با بهره گیری از آموزه های «معناشناسی کاربردی» و رویکرد «دلالت زبانی» سازوکار خطاب و دلالت را در قرآن مجید مطالعه می کند. براین اساس، در راستای فهم یک بسته ی وحیانی و خطاب قرآنی، گذشته از «آیات قرآن» و «فضای خطاب»، شایسته است اسبابی چون: «متکلم»، «خطیب» و «مخاطبان» آن را در فضای نزول نیز در نظر گرفت و به بررسی نقش مخاطبانِ «خاص» و «عام» در درک معنای آیات پرداخت. مقاله ی حاضر نشان می دهد که هم آیات قرآن دارای مراتب و سطوح معنایی است و هم مخاطبان قرآن گونه های مختلفی را شامل می شوند؛ به دیگرسخن آیات گوناگون قرآن، هریک درخور فهم دسته ای از مخاطبان خود فراهم آمده است؛ لذا همگان جز «عالمان راستین قرآن»، قادر به ادراک معنای مشخص تمام آیات قرآن نیستند. سرانجام از این رهگذر لزوم رجوع به «عالمان قرآن»، یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله و اهل بیت علیهم السلام، برای مخاطبان خاص و عام قرآن نیز اثبات می گردد.Typology of Qur'an "Addressees" and their role in understanding the meaning of the verses
Different verses of the Holy Quran, have been revealed in the occasions of revelation (asbāb al-nuzūl); and each portion for specific "addressees"; Therefore, it is necessary to discover the meaning of the verses based on their occasions of revelation and considering different types of audiences. For this purpose, the present article studies the mechanism of addressing and signification in the Quran, using the approach of "applied semantics" and "linguistic signification". Therefore, to understand a portion of revelation, it is worth considering factors such as the "speaker" and the "orator" of the Quran, and its "audiences"; also observing the role of "specific" and "general" addresses. The present article shows that: 1. the verses of the Quran have different levels of meaning and, 2. the audiences of it include different types; In other words, each portion of the Quran has been created based on the understanding of its audiences. Therefore, not everyone except the "true scholars of the Quran" can comprehend the exact meaning of all the verses of the Quran. Finally, it proves the necessity of referring to the "scholars of the Quran" (the Holy Prophet and the Ahl al-Bayt PBUT) for the specific and general audiences of the Quran.
تبلیغات
