تحلیل عرفانی اسطوره مانوی سفر هرمزدبغ به سرزمین تاریکی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خوانش عرفانی از متون اساطیری و تحلیل اسطوره شناختی از متون عرفانی، روش های نوینی از نقد است که در گفتگوی میان این دو حوزه ، به کشف خویشاوندی ها، تفاوت ها و گفتمان مشترک و چند جانبه ای دست می زند. از سویی، در نقد اسطوره شناسی که بوسیله ی جوزف کمبل مطرح شده، الگویی از سفر قهرمان در روایت های اساطیری اقوام مختلف، به شکلی یکسان طرح گردیده است که بنا بر مفروضات این پژوهش، این الگو در ماهیت خود نیز همسانی بسیاری با سفر سالک در متون عرفانی دارد و در حقیقت، با واکاوی متون عرفانی و متون اساطیری می توانیم مراحل گُذار سالک طریقت را با الگوی سفر قهرمان در خویشاوندی آشکار بیابیم. ازاین رو، این جُستار با روش توصیفی - تحلیلی، به واکاوی نسبت میان سفر عرفانی و سفر قهرمان در اسطوره ی آفرینش مانوی و روایت سفر هُرمزدبغ به سرزمین تاریکی می پردازد. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که اسطوره سفر هرمزدبغ به سرزمین تاریکی از همان الگویی تبعیت می کند که در مراحل سه گانه ی "دعوت، تشرف و بازگشت" تحت عنوان الگوی سفر قهرمان کمبل طرح شده است، و خویشاوندی عمیقی با مراحل سفر سالک در متون عرفانی و مقامات طریقت دارد، از این رو می توان با توجه به الگوی یادشده، این سفر را از نوع سفر سالک دانست.Mystical analyze of Manichaean Myth of Ormozd Bagh’s journey to the land of darkness
Mystical reading of methodological texts and Mythological Analysis of Mythical text are new methods of Criticism that in the dialogue between these two fields explores the commonalities, differences, and usual and multifaceted discourses. On the other hand, in the critique of mythology proposed by Joseph Campbell, a model of archetypal schema is presented in the same way as the mythological narratives of different ethnic groups, which by analyzing Mystical texts and Mythical texts, we can find the kinship of stages of the seeker of the path with the pattern of the hero's journey. Hence, this descriptive-analytical study examines the relationship between the mystical journey and the heroic journey in the myth of Manichaeism creation and the narrative of Hormozdbagh's journey to the land of darkness. The results of this study show that the mythos of Hormozdbagh's journey to the land of darkness follows the same pattern that had been proposed in the three stages of Invitation, Arrival, and Return, under the title of Campbell's hero's journey pattern, and it has a deep relation with the seeker’s journey in mystical texts. So, according to the mentioned model, this trip can be considered as a type of seeker journey.