کهن الگوی «نجات مرد به وسیله زن» و ردّپای آن در روایات غنایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از کهن الگوهایی که در بسیاری از داستان های غنایی وجود دارد، کهن الگوی نجات مرد به وسیله زن است. چه در روایات عاشقانه ای که قهرمان آن ها شخصیت مرد است، چه آن هایی که قهرمانشان شخصیت زن است، می توان نشانه هایی از این وضعیت کهن الگویی را مشاهده کرد. در این کهن الگو شخصیت زن داستان به یاری شخصیت مرد می شتابد و او را از مرگ یا درماندگی اش نجات می دهد. در این پژوهش به بررسی این کهن الگو در روایاتِ منظومِ غناییِ «زال و رودابه»، «بیژن و منیژه»، «خیر و دختر چوپان»، «افسانه گفتن سبزپوش بهشتی در پیش بهرام گور»، «یوسف و زلیخا» و «جم و گل» پرداخته شده است و داده های آن با رویکرد نقد کهن الگویی نقد و بررسی شده اند و به شیوه توصیفی-تحلیلی نگارش یافته اند. یافته های به دست آمده نشان می دهد که علاوه بر این که کهن الگوی نجات مرد به وسیله زن در قصّه های کهن وجود دارد، در بسیاری از متون غنایی امروزی نیز وجود دارد و وضعیتی کهن الگویی است که برخی از روایات براساس آن شکل گرفته اند. عشق در نگاه اوّل، پرهیزه شکنی، دیوآسایی، سفر قهرمان و رسیدن به فردیّت، مؤلفه های اصلی کهن الگوی نجات مرد به وسیله زن اند که در روایاتِ متأثر از این وضعیت کهن الگویی وجود دارند.The Archetype of " the Rescue of Man by Woman" and Its Traces in lyrical narratives
One of the archetypes that exists in many lyrical fictions is the archetype of the Rescue of man by woman. Signs of this archetypal state can be seen both in the narratives in which the protagonist is a male character (hero) and in the narrations in which the heroine is the main character. In this archetype, the heroine assists the male character and saves him from death or helplessness. In this study, this archetype is investigated in the lyrical poetic narrations of "Zal and Rudabeh", "Bijan and Manijeh", "Kheyr and the Shepherd's Daughter", "Legend of the heavenly green-dress for Bahram-e- Gour", "Joseph and Zulaikha" and "Jam And Gol" And its data have been critiqued with an archetypal critique approach and written in a descriptive-analytical method. The results obtained show that In addition to the archetype of the Rescue of man by woman in ancient stories, it also exists in many contemporary lyrical texts and some of the narrations is formed on this archetype. love at first sight, violation of taboo, daimonic, The hero's (heroine's) journey and attainment of individuality are the main components of the archetype of the Rescue of man by women which exist in the narrations affected by this archetypal situation.
تبلیغات
