مدل سازی ارتقای دانش زیست محیطی جوامع محلی در روستاهای گردشگرپذیر، مطالعه موردی: محور توریستی قلعه چایی شهرستان عجب شیر (مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (دانشگاه آزاد)
آرشیو
چکیده
با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیط زیست روستاهای توریستی، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش زیست محیطی در روستاهای توریستی محور قلعه چایی شهرستان عجب شیر صورت گرفته است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را روستاییان ساکن نه روستای این محور تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 370 نفر به دست آمد. روایی صوری پرسش نامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی پرسش نامه تحقیق 887/0 به دست آمد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیر و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار PLS استفاده شد. اولویت بندی روستاهای با استفاده از مدل های تاپسیس، ویکور، ANP و کپلند استفاده شده است. نتایج ِیافته های پژوهش در ارتباط با آگاهی های زیست محیطی نشان می دهد که تمامی متغیرهای حفاظت از تعادل اکولوژیکی روستا، حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، مقابله با خشک سالی، عدم آلودگی صوتی، حفاظت از منابع آبی و خاکی، استفاده از کشاورزی ارگانیک، کاهش استفاده از سوخت های فسیلی، دفن اصولی زباله ها، عدم استفاده از زباله های تجدیدناپذیر، مدیریت بحران زیستی و احیا و بازسازی محیط آسیب دیده رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج مدل های چند شاخصه روستای تپیک دره دارای بالاترین اولویت و روستای قوزلجه دارای کمترین اولویت از نظر دانش زیست محیطی روستاییان بوده است. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهاد های کاربردی ارائه شده است.Modeling the Environmental Knowledge Promotion in Local Communities of Tourist Villages (A Case Study of Touristic Road of Qaleh Chaei in Ajabshir)
Considering the importance of preserving the environment of tourist villages, the present study aimed to investigate the role of tourism development in promoting environmental knowledge in the villages of the Qhale Chaei touristic road in Ajbashir. This research is developmental in terms of its purpose, descriptive, causal and analytical in nature. The statistical population of the study included the residents of nine villages along the mentioned road. Using a simple random sampling method, 370 people were selected based on Cochran formula. The factual validity of the questionnaire was confirmed by some experts. Using the Cronbach Alpha Special Formula, the reliability of the research questionnaire was 0.887. For data analysis, Pearson correlation test and multivariate regression test as well as path analysis using PLS software were used. For the prioritization of villages Topsis, Vicore, ANP and Kaplend models were used. The results of the research showed that there was a significant relationship between all the variables which were ecological balance protection of the village, vegetation and animal protection, drought control, noise pollution, water and soil conservation, use of organic farming, and reduction of fuel use. Also it was shown that there was a significant relationship between fossil fuels, the principle of garbage disposal, not using the unrecyclable garbage, the management of biological crisis and the restoration or renewal of damaged environment. Also, based on the results of multi-attribute models, it can be said that Tapic Darreh village has the highest priority and the village of Qozelga has the least priority in terms of environmental knowledge of villagers. Finally, according to the results of the research some recommendations for future studies were suggested.