تحلیل آسیب پذیری بلوک های شهری تهران در برابر زلزله با استفاده از طراحی و اجرای یک مدل مکان- مبنا (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
ارزیابی آسیب پذیری یکی از پیش نیازهای تحلیل ریسک در مدیریت بلایاست. آسیب پذیری در برابر زلزله به ویژه در مناطق شهری در طول سالیان متمادی به دلیل وجود ساختارهای پیچیده شهری و توسعه سریع افزایش یافته است. به منظور انجام دادن اقدامات پیشگیرانه و کاهش خسارات ناشی از زلزله، تعیین مناطق آسیب پذیر و اندیشیدن به تمهیدات لازم ضروری به نظر می رسد. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی آسیب پذیری بلوک ها شهری در تهران با استفاده از یک مدل مکان مبنا بود. برای نیل به این هدف، ابتدا معیارهای مؤثر جهت ارزیابی آسیب پذیری زلزله در سه گروه در معرض قرار گرفتن، حساسیت، و ظرفیت انطباق پذیری (مجموعاً 16 معیار مکانی) قرار گرفتند. با استفاده از نظر کارشناسان و مدل فرایند تحلیل شبکه ای اهمیت هر یک از معیارها مشخص شد. از توابع فازی و مدل روش میانگین وزنی مرتب شده به ترتیب جهت نرمال سازی نقشه معیارها و تهیه نقشه های آسیب پذیری در سناریوهای مختلف استفاده شد. در نهایت آنالیز حساسیت معیارها انجام شد. نتایج نشان داد معیارهای تراکم جمعیت آسیب پذیر و میانگین شیب به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اهمیت اند. نقشه های آسیب پذیری مختلف نشان داد مناطق شمالی منطقه مورد مطالعه در همه سناریوها در کلاس آسیب پذیری قرار دارند. پایداری و قابلیت اطمینان نتایج خروجی با روش آنالیز حساسیت ارزیابی شد. نتایج نشان داد تغییر وزن معیارها تأثیر قابل توجهی بر خروجی های مدل ندارد و به وضوح پایداری مدل پیشنهادی را اثبات می کند.An Analysis of the Vulnerability of Tehran Urban Blocks to Earthquake Via Designing and Implementing a Location-Base Model
The vulnerability appraisal is one of the prerequisites of risk analysis in disaster management. Vulnerability to earthquake, especially in urban areas, has increased over years due to the existence of complex urban structures and rapid development. In order to take preemptive measures and reduce the damages of earthquake, the determination of vulnerable areas and implementation of necessary measures seem inevitable. Accordingly, the present study set out to examine the vulnerability of Tehran urban blocks via a location-base model. To attain this objective, first the criteria effective on the evaluation of earthquake vulnerability were divided into three groups, namely exposure, sensitivity, and adaptation capability (16 location criteria in general). Using the expert opinions and network analysis model, the importance of each of the criteria was determined. Fuzzy functions and ordered weighted averaging method were used to normalize the criteria map and develop vulnerability maps under various scenarios. Finally, the sensitivity analysis of the criteria was carried out. The results showed that vulnerable population density and average slope were the criteria with the most and least importance, respectively. The vulnerability maps demonstrated that the areas to the north of the area under study are in the vulnerable class under all scenarios. The stability and dependability of the output results were assessed using sensitivity analysis. The results indicated that changing the weight of the criteria does not have a significant effect on the model outputs, a finding that clearly proves the stability of the model.
تبلیغات
