ارزیابی میزان شوری خاک با استفاده از تلفیق تصاویر ماهواره ای و روش های آماری (مطالعه موردی: منطقه چاه افضل اردکان)

چکیده

شور شدن خاک از جمله معضلات اراضی واقع در مناطق خشک و نیمه خشک است که مهار آن نیازمند اتخاذ تدابیر مدیریتی صحیح است. بهره گیری از اطلاعات به هنگام خاک و فن آوری های دورسنجی راهکار ی مناسب در ارزیابی شوری خاک مناطق مختلف است. در این پژوهش با هدف ارزیابی میزان شوری خاک منطقه چاه افضل یزد، تلاش گردید تا با تلفیق روش های دورسنجی و آماری، نقشه ای کلی از طبقات مختلف شوری منطقه ارائه شود. بدین منظور، در ابتدا 50 نمونه خاک از منطقه مورد مطالعه به روش تصادفی برداشت و میزان هدایت الکتریکی آن اندازه گیری شد. سپس، تصویر ماهواره ای لندست 7 همزمان با تاریخ برداشت صحرایی در مرداد 1386 تهیه و با انجام مراحل پیش پردازش، مورد عملیات بارزسازی با استفاده از شاخص های شوری قرار گرفت. از 14 متغیر شامل 6 شاخص مختلف شوری خاک و 8 باند تصویر ماهواره ای جهت تهیه بهترین معادله بیان کننده شوری خاک بهره گیری شد. به منظور کاهش تعداد متغیرها در ارائه بهترین معادله برآورد شوری، از روش تحلیل عاملی و روش رگرسیون پس رو بهره گیری و سه معادله ی نشان دهنده شوری خاک منطقه معرفی گردید. نتایج نقشه های شوری خاک و صحت یابی نقشه های تولیدی شاخص شوری NDSI با بیشترین ضریب همبستگی تعدیل شده به میزان 6/0 را، بهترین مدل ارائه کننده شوری خاک نشان داد. منطقه مطالعاتی به 5 کلاس شوری خاک طبقه بندی شد که نقشه ها نشان داد حدود 90 درصد از منطقه دارای شوری بیش از 50 دسی زیمنس بر متر است. برطبق نتایج، تهیه نقشه شوری خاک با تلفیق تکنیک های دورسنجی و روش های آماری، ضمن افزایش دقت و سرعت انجام مطالعات، صرفه جویی در زمان و هزینه را نیز به همراه خواهد داشت.