امروزه با توجه به رشد شتابان شهرنشینی و افزایش فزاینده جمعیت شهرها، توجه به بافت های فرسوده که از سوی برخی متفکران از آن ها به عنوان ثروت پنهان شهرها یاد شده است، اهمیتی دوچندان یافته است. از جمله مراحل اساسی در فرآیند برنامه ریزی و طراحی بافت های شهری، تعریف و تبیین معیارهای علمی و جامع برای شناسایی و پهنه بندی بافت های فرسوده شهری است. این مقاله تلاش دارد تا با در نظر گرفتن تمامی عوامل مؤثر بر فرسودگی، به مدل جامع و کاربردی شناسایی پهنه های مختلف بافت های شهری نایل آید. در ادامه به منظور تحلیل دقیق تر داده ها، محدوده درکه واقع در شمال شهر تهران به عنوان نمونه، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ در این ارتباط از طریق مطالعه اسنادی و منابع کتابخانه ای و مصاحبه، اطلاعات لازم گردآوری شده و شاخص های مؤثر در شناسایی بافت های فرسوده تدوین و تدقیق گردیده است. با نهایی شدن مدل کاربردی و از طریق روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، پهنه های فرسوده در محدوده بافت مورد مطالعه، نوع مداخله مناسب و همچنین اولویت مداخله در آن ها مشخص شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که معیارهای تشخیص بافت های فرسوده متناسب با شرایط مختلف آن ها قابل تعیین بوده و اهمیت معیارها نسبت به هم، در محدوده های مکانی و زمانی مختلف متفاوت و فاقد یک وزن ثابت است و هر پهنه هرچند کوچک بر اساس میزان و نوع فرسودگی، نوع خاصی از مداخله را طلب می کند.
