جریان شناسی فرهنگی زنان فارغ التحصیل از مدارس دخترانه غربی در ایران دوران قاجار و پهلوی اولِ مؤثر در کشف حجاب

چکیده

مدارس دخترانه غربی که توسط مبلغان مسیحیِ آمریکایی و اروپایی از سال1217ش/ 1834م، در ایران ایجاد شد، با هدف کادر سازی برای نهادینه سازی الگوی «زن غربی» در جامعه زنان ایران، به تربیت دختران و زنان ایرانی با فرهنگ و آداب و رسوم غربی پرداخت. در قدم بعد، فارغ التحصیلان این مدارس، دست به اقدامات نظری و عملی از جمله تأسیس انجمن ها و نشریات زنانه و ایجاد مدارس دخترانه بومی زدند که منجر به متشکل شدن آنان در جریان های موجود و ایجاد جریان های جدید شد. هر چهار جریانِ فرهنگی روشنفکری، دفاع از حقوق زن، چپ و ملی گرا، که به تأثیر از فعالیت های فارغ التحصیلان مدارس دخترانه غربی شکل گرفتند، معتقد بودند یکی از ارکان مدرنیسم که نسخه اصلی پیشرفت غرب محسوب می شد، پیاده سازی الگوی «زن غربی» است و برای اجرای این الگو ابتدا باید مانع حجاب از سر راه برداشته می شد. در این راستا همه این جریان ها بعد از سال ها مبارزه با حجاب، با پیوستن به کانون بانوان که توسط حکومت رضاشاه برای کمک به کشف حجاب ایجاد شده بود، توانستند زمینه را برای اعلام رسمی کشف حجاب در ایران 17 دی 1314ش، مهیا نمایند.