سبک شناسی سوره احقاف با محوریت سبک ابهام (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

سبک شناسی قرآن کریم یکی از علوم جدید قرآنی متخذ از زبان شناسی است. سبک شناسی، مطالعه سبک های ساختی، آوایی و معنایی یک متن است. این علم انواع سبک های بیانی قرآن کریم را مورد مطالعه قرار می دهد. در این نوشتار یکی از ابعاد سبک شناسی سوره احقاف؛ یعنی سبک ابهام مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس این مطالعه، سبک ابهام، سبک معنایی و بیانی غالب سوره احقاف است. با توجه به اینکه محور اساسی این سوره یکی از روحیات منفی اخلاقی انسانی یعنی استکبار است، خداوند جهت درمان این ویژگی منفی و هشدار به انسان، از شیوه بیانی ابهام استفاده می کند. سبک بیانی ابهام ، در سبکِ ساختی از واژگان غریب و ناآشنا استفاده می کند؛ در سبکِ دستوری از ساخت های دستوری مجمل بهره می برد، و در سبکِ معنایی به بیان موضوعاتی می پردازد که برای مخاطب ناآشنا و غریب است و در سبکِ آوایی نیز از آواهایی استفاده می کند تا مخاطب را به حیرت و سردرگمی بیاندازد. خداوند حکیم با به کار بردن سبک ابهام در برابر مستکبرانی که خود را همه دان (عالم) و همه کاره (قادر) می دانند، آنها را به ضعف و درماندگی شان آگاه می سازد تا به عجز خود پی برده و راه بندگی در پیش گیرند.