شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت مدارس و بررسی وضعیت موجود آن: پژوهش ترکیبی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت مدارس از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت و بررسی وضعیت موجود کیفیت مدارس از دیدگاه دانش آموزان است. این پژوهش ترکیبی از نوع راهبرد اکتشافی متوالی است. در مرحله کیفی از روش تحلیل محتوای عرفی و در مرحله کمی از تحقیق پیمایشی-توصیفی استفاده شده است. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر در مرحله کیفی متخصصان تعلیم و تربیت، معلمان با تجربه بیش از ده سال سابقه کار، مدیران مدارس با بیش از 7 سال سابقه کار بودند که تعداد20 نفر به صورت هدفمند جهت مصاحبه عمیق انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری استفاده شد. نتایج 25 مقوله های فرعی و10 مقوله اصلی را احصا نمود که عبارتند از: 1-عوامل محیطی، 2-ویژگی های معلم، 3-امکانات و تجهیزات، 4-مدیر مدرسه، 5-ویژگی های دانش آموز، 6-روابط انسانی 7-خانواده، 8-اهداف آموزشی و محتوای تدریس 9-منابع، 10-روش تدریس. بر اساس داده های به دست آمده بخش کیفی، پرسشنامه ای ساخته شد و بین 288 نفر از دانش آموزان متوسطه پسرانه شهر آذرشهر که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، اجرا شد. نتایج نشان داد که میانگین وضعیت موجود کیفیت مدارس به صورت معناداری بالاتر از میانگین متوسط جامعه است و در وضعیت مطلوب است. دو عامل امکانات و تجهیزات و عامل اهداف آموزشی و محتوای تدریس پایین تر از میانگین متوسط جامعه و نامطلوب بودند. کلیدواژگان:  کیفیت مدارس، متخصصان علوم تربیتی، دانش آموزان و پژوهش ترکیبی