محبت از کلیدی ترین مفاهیم اخلاقی در قرآن کریم و روایات است. هدف این پژوهش بررسی ارادی یا غیر ارادی بودن محبت ورزی پس از فراهم شدن مقدمات و مراحل محبت در انسان است. این مسئله از دیرباز مورد توجه اندیشمندان و حُکما بوده و بیشتر محبت را در این مرحله، غیرارادی دانسته اند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای و شواهد و مؤیّداتی از قرآن و حدیث قصد دارد ارادی و اختیاری بودن محبت را اثبات کند. از جمله این شواهد، استعمال ماده محبت در باب استفعال در قرآن است؛ این باب چون معنای طلب را به مفهوم ریشه فعل می افزاید باعث می شود نوعی معنای ترجیح در معنای محبت ایجاد شود. مؤیّد دیگر آیات و روایاتی است که محبت هایی منفی و منهی را نام برده و مومنین را از آنها پرهیز می دهد که نشان از وجود نوعی اختیار و اراده در محبت بوده و شاهدی بر هدایت پذیر بودن محبت از دیدگاه آیات و روایات است. تبیین ارادی یا غیرارادی بودن محبت به عنوان یکی از هیجانات اخلاقی در حوزه فرا اخلاق، می تواند به مسائل مطرح در این حوزه یاری کند.
