آسیب شناسی اخلاق اجتماعی جامعه اسلامی و راه های برون رفت از آن بر اساس سوره بقره (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

دغدغه اصلی این مقاله آن است که آسیب های اخلاق اجتماعی ناظر به سوره بقره چه بوده و برای برون رفت از آنها چه راهکارهایی پیشنهاد شده است. در فرضیه بر این امر تاکید شده است که با رجوع به آیات سوره بقره می توان در یافت که عمده ترین آسیب اخلاقی در جامعه اسلامی مدینه در فرایند شکل گیری آن، عهدشکنی بوده که آسیب های اخلاقی متفاوت دیگری مانند تعصب، لجاجت، فسادورزی، عدم اطاعت از رهبر، فسق و نفاق را در پی آورده است. لذا خدای متعال در روند نزول آیات، گام به گام و به تدریج در پی شناسایی آن آسیب ها برآمده و راهکارهایی مانند تذکر و یادآوری نعمت های الهی، بردباری، برپایی نماز، انفاق و گسترش تقوا در جامعه اسلامی را برای برون رفت از آنها بیان کرده است. در این روند تلاش شده است تا زمینه های شکل گیری آسیب ها، شناسایی آنها، و راه های برون رفت از آنها معرفی شود و در نهایت گام های آغازین حرکت جامعه اسلامی به سمت جامعه مطلوب فراهم گردد. یافته های تحقیق نشان از آن دارد که عهدشکنی می تواند به آسیب های اخلاقی متفاوتی در عرصه فردی، سیاسی و اجتماعی، از جمله نفاق و تخلف از دستور رهبر جامعه اسلامی منجر شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی سامان یافته است.