"حیات معقول" به مثابه "پیشرفت" (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

همواره این پرسش جدی در میان پژوهشگران و سیاستمداران وجود داشته و دارد که پیشرفت چیست و چه شاخص هایی دارد؟ تحقیقات زیادی در پاسخ به این پرسش مهم انجام شده است و هر کدام جامعه ی آرمانی و پیشرفت را به شکلی به تصویر کشیده اند. «حیات طیبه» شاید مهمترین تصویری است که با الهام از قرآن کریم از پیشرفت ارائه می گردد. با این همه این تصویر نیز از چنان کلیتی برخوردار است که عملا افقی را پیش روی محققان و پیشرفت گرایان نمی گشاید. مقاله ی حاضر با هدف پاسخ به پرسش چیستی پیشرفت، با بهره گیری از روش توصیفی و تحلیلی، اندیشه های علامه محمدتقی جعفری را بررسی می کند. حاصل تحقیق آن است که «حیات معقول» علامه در قامت یک نظریه و با ارتباط معنایی و مصداقی که با حیات طیبه و جامعه آرمانی دارد، بهترین پاسخ برای چیستی پیشرفت است. حیات معقول، هم منطق نظم اجتماعی منجر به پیشرفت را در اختیار ما قرار می دهد و هم کنش مناسب برای نیل به آن را. حیات معقول، نظریه ای است که در آن دین و فلسفه و تجربه ی بشری به هم می رسند و البته جایگاه دین در ترسیم و تحقق آن کاملا برجسته است.