مقدمه: اطلافرینی کارآفرینی با اطلاعات است و به اطلافرینان کمک می کند تا بتوانند در محیط رقابتی بازار، به ایجاد ارزش افزوده بپردازند و با سودآوری در این عرصه پاداش های مورد انتظار را دریافت نمایند. از این رو، این پژوهش با هدف شناسایی و تعیین عوامل و مؤلفه های مؤثر بر اطلافرینی و دستیابی به الگوی نظری اطلافرینی در ایران انجام شده است. روش شناسی : این پژوهش از نوع کاربردی است، که با رویکرد کیفی و روش نظریه مداخله گر یا داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را 30 نفر از متخصصان و خبرگان در سه قلمرو علم اطلاعات و دانش شناسی، مدیریت و کارآفرینی و فناوری اطلاعات تشکیل میدهند، که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق بود، که تا رسیدن به مرحله اشباع ادامه داشت. داده ها به روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. حاصل این مصاحبه ها، مجموعه ای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاری باز، گردآوری و از درون آن ها مفاهیم اولیه و مقوله های عمده استخراج شد. در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها با عناوین: شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل مداخله گر، شرایط مداخله گر و پیامدها در قالب پارادایم کدگذاری محوری تعیین و در ادامه در مرحله کدگذاری انتخابی نیز، سیر داستان ترسیم و نظریه مداخله گر ارائه گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، اطلافرینی در ایران متأثر از عوامل ساختاری، رفتاری، مداخله گر و راهبردی است. همچنین هریک از عوامل مؤلفه هایی دارند که شناسایی و اعلام شدند. شکل ساختار سازمانی، هم راستایی (فلت) پیشنهاد شده است. نتایج: مهمترین عامل در ایجاد پدیده اطلافرینی، وجود اطلاعات و بازیابی آن است که در دو بعد نیاز اطلاعاتی و ایجاد ارزش افزوده، اطلافرینی را تحت تأثیر قرار می دهد. باتوجه به عوامل و مؤلفه های شناسایی شده، الگوی نظری ارائه شد. در این الگو، کلیه عوامل و مؤلفه های مؤثر بر اطلافرینی در ایران اعم از انسانی، دانشی، اقتصادی، فنی، بافتی و مداخله گر مدنظر قرار گرفته است. الگوی ارائه شده می تواند به عنوان نقشه راه و راهنمای جامعی برای کلیه افراد، سازمان های دولتی و مؤسسه های خصوصی علاقه مند به اطلافرینی در کشور استفاده شود.
