علامه طباطبایی و پرسش سکولاریزاسیون (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

این مقاله گفت وگوی هانری کربن با علامه طباطبایی را بررسی و تحلیل کرده و در این راستا به دیگر آثار هانری کربن ارجاع داده و تحلیل مقایسه ای آثار او را پی گرفته و برای اولین بار اهمیت دیدگاه هانری کربن درباره سکولاریزاسیون و تقدم او در طرح این مفهوم در ایران را مطرح کرده و ادعا می کند که پروژه هانری کربن راجع به این پرسش است که چرا و چگونه سکولاریزاسیون الهیاتی و فلسفی که در غرب رخ داد، در جهان تشیع و اسلام ایرانی روی نداد. هانری کربن، خواهان مقابله با سکولاریزاسیون و یاری جُستن از معارف شیعی و اسلام ایرانی در این مقابله است. علامه طباطبایی، راه حل معنوی و باطنی مدنظر کربن را تأیید می کند امّا به این مقدار بسنده نکرده و از سکولاریزاسیون خاصی در تاریخ اسلام یاد می کند که با نادیده گرفتن یکی از مهم ترین دستورات اجتماعی قرآن به انحطاط جوامع اسلامی انجامید و خود در پاسخ به پرسش سکولاریزاسیون طرح جامعی از برنامه اصلاحی اسلام ارائه می کند. چنان که از مقاله حاضر به دست خواهد آمد، فهم دیدگاه اندیشمندان ایرانی درباره سکولاریزاسیون، بدون فهم آثار کربن و پروژه او ناممکن و یا دست کم بسیار دشوار است.