رابطه سطح زندگی و انحرافات اجتماعی در آیات و روایات اسلامی (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

از جمله مسائل مهم در جامعه بشری که به طور گریزناپذیر، آگاهانه یا ناخودآگاه، جامعه را با تمایز پذیری و ایجاد طبقه اجتماعی روبه رو می کند، سطح معیشت زندگی و میزان بهره مندی از منابع و برآورده شدن نیازهای اولیه زندگی است. رابطه این مسئله با بروز کج روی در جامعه، از جمله مباحثی است که ذهن متفکران را به خود مشغول ساخته و بسیاری دست کم بخشی از انحرافات اجتماعی را برآیندی از وجود فقر در جامعه می دانند. گرچه این برداشت در باره پدیده شوم فقر و رابطه آن با پیدایش و رشد کج روی، چندان به دور از واقعیت نیست، اما بسیاری از انحرافات، از ساخت روابط نابرابر در جامعه سرچشمه می گیرد و نیز نتیجه رفتار صاحبان ثروت و قدرت است که به سبب در دست داشتن ابزار نفوذ، توانایی لاپوشانی کج روی های خود را دارند. در این مقاله پس از بازکاوی مفاهیم کلیدی، روایاتِ مرتبط با فقر و غنا با استفاده از نظریه های مختلف در باب انحرافات اجتماعی، زمینه ها و بسترها و علل بروز و پیدایش انحرافات در جامعه مد نظر قرار گرفته و در نهایت، پویشی منطقی در رابطه میزان کج روی ها با سطح بهره مندی از منابع، در این باب، انجام شده است. مسئله فقر و نابرابری و ارتباط آن با پدیداری انحرافات اجتماعی اگرچه در نظریه های مختلفی همچون نگرش های فردگرایانه و یا ساخت گرایانه مورد تحلیل قرار گرفته، اما تلاش شده تا نگاه رضایت بخش به آن که فارغ از نگاه های دوآلیستی است، با توجه به آیات و روایات در این مقاله مورد توجه قرار گیرد.