بررسی همسنج نامه های تاریخ بیهقی با نامه های عتبه الکتبه و التوسل الی الترسل (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف مقاله حاضر، بررسیهمسنجنامه های سه کتاب تاریخ بیهقی، عتبه الکتبه و التوسل الی الترسل از نظرگاه ساخت و محتوا است. مساله بنیادی مقاله، چگونگی بافت نامه های درباری عصر نویسندگان این سه کتاب از منظر شبکه ساختاری و مفهومی است. در این راستا، بدنه مقاله را پس از درآمدی مبتنی بر معرفی اجمالی این سه اثر و بازشناخت پیشینه پژوهش هایی که پیرامون این موضوع انجام شده؛ مقایسه نامه های موجود در تاریخ بیهقی با عتبه الکتبه و التوسل الی الترسل تشکیل می دهد. مهم ترین نکاتی که در این بررسی به آن توجه شده است عبارتند از: بررسی سبک نامه های تاریخ بیهقی با دو کتاب دیگر؛ انواع نامه به لحاظ فرم و ساختار؛ بررسی آغاز و انجام نامه ها و محتوای نامه ها. بخش انتهایی مقاله نیز، نموداری از درصد نامه ها و انواع آن در سه تالیف مورد پژوهش است. در پایان این نتیجه حاصل می شود که نامه های بیهقی با وجود سادگی درخور ملاحظه ای که در شیوه نگارش نسبت به نامه های دو کتاب دیگر دارد از رسایی، بلاغت، اقناع مخاطب و زیبایی بیشتری برخوردار است که نگارندگان تنها دلیل آن را شیوه سهل ممتنع بیهقی در نگارش متن دریافتند. در پژوهش حاضر استخراج مطالب به شکل کتابخانه ای و شیوه بررسی مطالب، تحلیلی و توصیفی است.