مؤلفه های کنش از منظر قرآن کریم (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

هر کُنشی دارای مؤلفه های متفاوت است که شناخت آنها مهم تر از انجام کُنش است. در واقع ارزش کُنش، ارتباط مستقیمی با شناخت مؤلفه های آن دارد. مؤلفه ها؛ یعنی عناصری که کُنش از آن ها شکل می گیرد. بعضی از مؤلفه ها «پیشاکُنش»، بعضی «حینِ کُنش»، و برخی «پساکُنش» می باشند. این نوشتار در صدد آن است که مؤلفه های «حین کُنش» را با روش استقرائی- تفسیری و توصیفی - تحلیلی در قرآن کریم از منظر مطالعات اجتماعی مورد بررسی قرار داده و به این پرسش، پاسخ دهد که «از منظر قرآن کریم کُنش از چه مؤلفه هایی تشکیل می شود؟». با مرور آیات شریفه می توان اذعان داشت که دامنه مفهومی کُنش در قرآن کریم عبارتند از: «کسب»، «صنع»، «فعل»، «عمل»، «حسن» و «سوء». بررسی آیات نشان می دهد که قرآن کریم تقریبا بیست مرحله «حین کُنش» را بیان کرده است؛ از قبیل: احساس نیاز، تصور، سنجش، مقایسه، مشورت، شوق، گزینش، خواستن، تصدیق، نیّت، دلیل و علت، اراده، تصمیم نهائی، عَزم، توکل، تدبیر، اقدام، سعی، انجام، صبر و استقامت. برای تعیین مؤلفه ها، مکانیسم، ترتیب، شدّت و ضعف مؤلفه های یک کنش، اول باید نوع کنش مشخص شود؛ چون لازم نیست هر کُنش همه این مؤلفه ها را دارا باشد. تقسیم مؤلفه به سه قسم و استخراج حداکثر مراحل برای کُنش از نوآوری های تحقیق می باشد.