عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر تعداد فرزندان ایده آل در بین زنان شاغل و غیر شاغل منطقه 8 تهران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با توجّه به زمینه های متنوّع قومی فرهنگی جامعه ی ایران، تغییرات جمعیّتی دهه های اخیر و ضرورت اتّخاذ سیاستی مشخّص در زمینه ی باروری و آهنگ رشد جمعیّت در آینده، آگاهی و شناخت از رفتار، ایده آل ها و تمایلات فرزندآوری گروه های قومی و تعیین کننده های آن نقش مهمّی در درک پویایی جمعیّت و روندهای آن خواهد داشت. هدف این مقاله بررسی تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مؤثر بر تعداد فرزندان ایده آل در بین زنان شاغل و غیرشاغل منطقه 8 تهران می باشد. داده ها با استفاده از پیمایشی که در تیر ماه 1395 بر روی 525 خانوار شاغل و غیرشاغل منطقه 8 تهران انجام گرفت، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد که 8/73 و 7/69 درصد از زنان شاغل و غیرشاغل منطقه 8 شهر تهران به ترتیب 2 فرزند و تنها 9/10 و 8/15 درصد از آنها 3 فرزند را برای یک خانواده در شرایط کنونی ایده آل می دانند. تحلیل های چند متغیّره نشان داد که متغیّرهای مستقلّ مورد بررسی سهم تعیین کننده تری ( 5/33 درصد در مقابل 2/6 درصد) در تبیین تعداد فرزندان ایده آل در بین زنان غیرشاغل در مقایسه با زنان شاغل دارند. این بررسی نشان داد که تقدیرگرایی در رفتار باروری و نگرش نسبت به هزینه ی فرزندان از جمله متغیّرهایی است که رابطه معناداری را با تعداد فرزندان ایده آل و باروری هم در بین زنان شاغل و هم در بین زنان غیرشاغل نشان می دهد. علاوه بر این، در بین زنان غیرشاغل متغیّر پایبندی به ارزش های خانواده ی بزرگ تأثیر مستقیم و معناداری بر ایده آل های باروری داشته است. در مجموع، یافته های تحقیق این فرضیه را تأیید می کنند که نوعی هم گرایی در روندهای نگرشی و رفتارهای جمعیّتی در میان گروه های مختلف با زمینه های متنوّع قومی فرهنگی در ایران رُخ داده است.