بررسی شیوه مواجهه علمای شیعه عصر صفوی با انحراف های فکری صوفیان عارف نما (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

یکی از رویدادهای شایسته تأمل در دوره صفوی، تنش بین صوفیان عارف نما و عالمان شیعه، اعم از فلاسفه و فقها و محدثان است. این مقاله، با روش وصفی تحلیلی به بررسی نقش ملاصدرا و علامه مجلسی به عنوان نماینده دو جریان فکری متفاوت در مقابله با انحراف های صوفیان عارف نما پرداخته است. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان گفت ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف و عارف، با معرفی عرفان ناب از طریق تصحیح مفاهیم عرفانی و ارائه معرفت و شناخت الهی از یک سو، و معرفی رهبری واقعی جهت هدایت مردم جامعه از سویی دیگر، به ایفای نقش پرداخت و علامه مجلسی نیز به عنوان یک فقیه و محدث، ضمن انتقاد از عملکرد شریعت گریزی و لاابالی گری عارف نمایان صوفی، در کنار سایر فقها و علمای این عصر، با نگارش جوامع حدیثی به زبان عربی و فارسی روان و عوام فهم، شرح نویسی بر متون اصیل و کهن و ردیه نویسی، به ترویج شریعت واقعی و انتقال درست مفاهیم دینی برای مقابله با انحراف های فکری صوفیان پرداختند