بازخوانی مفهوم واژه سماء در قرآن کریم (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در برخی آیات قرآن کریم از واژه های «سماء و سماوات»، سخن به میان آمده است. نگاه مفهومی به لفظ سماء در این آیات، افق های اعجازی تازه ای پیش روی مخاطب کلام الهی می گشاید. نگارنده به بررسی این واژه در آیات قرآن کریم از بُعد مفهومی پرداخته و حالت های متفاوت و معانی ثانویه آن را موشکافی کرده است؛ تا گامی در جهت شناخت جنبه ای از جوانب اعجازی این اقیانوس بیکران وحیانی برداشته باشد. پژوهش حاضر بیان گر آن است که معانی سقف، ابر، باران، آسمان بهشت و جهنم و آسمان بالای زمین از دلالت های ثانوی واژه قرآنی سماء است و ارتباط دقیقی میان این واژه با معانی فوق وجود دارد. بافت زبانی این واژه، توجّه در ذات و نه صرفاً مجرّد بالا بودن آن را به خواننده منتقل می کند و همنشینی این واژه با واژگان دیگر، علاوه بر بیان مفاهیم خاصّی همچون گستردگی مُلک و خضوع آن در برابر پروردگار، سبب خلق مفاهیم جدید مبتنی بر تشبیه ها و استعاره های حاصل از آن شده است. روش تحقیق، به صورت کتابخانه ای و مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده ها می باشد