گردشگری در محیط های روستایی با توجه به توسعه شهرنشینی، بهبود سیستم حمل و نقل و ارتباطات، افزایش اوقات فراغت و غیره درحال گسترش است و به دنبال آن شکل گیری خانه های دوم، از پدیده های مهم قرن بیستم و سده های حاضر است. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری از موقعیت ممتاز طبیعی و بوم شناختی و با توجه به نزدیکی به شهر قوچان پذیرای بسیاری از گردشگران خانه های دوم در محیط های روستایی است. هدف از این تحقیق مطالعه ی آثار گوناگون توسعه ی گردشگری خانه های دوم و تحلیل مقایسه ای آن از منظر مالکان و اهالی در دهستان شیرین دره (قوچان) می باشد. روش تحقیق در این مطالعه تجربی و در بخشی توصیفی- تحلیلی است. جامعه ی آماری تحقیق 7 روستا با 1188 خانوار جمعیت می باشد که بر اساس فرمول کوکران 218 پرسشنامه در قالب دو گروه مالکان و اهالی به روش سیستماتیک تصادفی در منطقه گردآوری شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که رابطه قوی بین توسعه ی گردشگری خانه های دوم و تغییرات در ابعاد اجتماعی و اقتصادی در سطح روستاهای منطقه وجود دارد. شدت تأثیر متغیر توسعه ی گردشگری خانه های دوم بر تغییرات اجتماعی و اقتصادی زندگی روستاییان 502/0 برآورد شده است که بیانگر تأثیر متوسط گردشگری خانه های دوم در سطح منطقه می باشد. سرمایه گذاری افراد غیر روستایی بیشترین تأثیر را با ضریب حدود 35 درصد در شکلگیری انواع تغییرات در زندگی روستاییان داشته است. تفاوت معناداری در دیدگاه مالکان و اهالی نسبت به توسعه ی گردشگری خانه های دوم و تغییرات در ابعاد اقتصادی زندگی روستاییان وجود دارد. با توجه یافتهها، راهکارهایی شامل طراحی نظام مدیریت یکپارچة گردشگری خانه های دوم، انجام مطالعات کاربری زمین بر اساس ارزیابی توان بوم شناختی، انجام مطالعات و اجرای طرح های مدیریت پسماند و فاضلاب، تدوین آیین نامه های اجرایی مربوط به طراحی منظر و محیط روستایی، تدوین و اجرای آیین نامه های مربوط به تغییر کاربری باغ ها و مزارع به خانه های دوم و غیره پیشنهاد شده است.
