تعیین کانون های بارش در حوضه های آبریز (مطالعه موردی حوضه مند) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

یکی از موضوع های مورد علاقه اقلیم شناسان و هیدرولوژیست ها شناخت کانون های بارش است. منظور از کانون های بارش، مکانی است که در مدت یک بارش بیشترین بارندگی را دریافت می کند. هدف از این پژوهش شناسایی کانون های بارش حوضه مند به منظور پیش بینی سیلاب است. برای این منظور، داده های بارش روزانه 134 ایستگاه باران سنجی داخل و اطراف حوضه مند به مدت 34 سال مطالعه شده است. در مدت مورد بررسی 1691 روز بارشی در حوضه مند شناسایی شده است. برای شناخت کانون های بارش، در ابتدا بارش ایستگاهی هر روز با استفاده از نرم افزار Surfer.8 و انتخاب روش میان یابی کریجینگ به بارش یاخته ای تبدیل شده است. سپس برای هر روز بارشی نقشه همبارش روزانه تهیه شده است. با استفاده از نقشه همبارش روزانه حوضه، کانون های بارش هر روز شناسایی و مختصات جغرافیایی و مقدار بارش آن محاسبه شده است. سرانجام با همپوشی 1691 نقشه های همبارش روزانه، نقشه نهایی موقعیت و مقدار بارش کانون های بارش حوضه تهیه شده است. نتایج این پژوهش نشان داد کانون های بارش حوضه از عوامل مختلفی مانند ارتفاع از سطح دریا، عرض جغرافیایی و جهت ناهمواری ها پیروی می کند. همچنین شناسایی کانون های بارش به پیش بینی سیلاب های حوضه کمک می کند.