دانش محتوایی

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر تلفیق یادگیری مسأله محور با فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه دانش محتوایی و مهارت تدریس دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم بود. کلیه دانشجو معلمان مرکز تربیت معلم شهید باهنر استان همدان در سال 1389 به عنوان جامعه تحقیق انتخاب شدند و از بین آنها دو گروه آموزش ابتدایی به عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق حاضر، از نوع شبه تجربی و طرح مورد استفاده، طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. در گروه کنترل، برنامه ای با نرم افزار پاور پوینت توسط مدرس تهیه شد و از طریق آن برنامه، نحوه تدریس مفاهیم ریاضی با استفاده از روش های حل مسأله و اکتشافی، آموزش داده شد. در گروه آزمایش نیز از دانشجو معلمان خواسته شد بعد از جمع آوری اطلاعات و تنظیم طرحی بر اساس روش های حل مسأله و اکتشافی، در محیط پاور پوینت، مفاهیم ریاضی را آموزش دهند. در واقع مسأله ای که آنها با آن درگیر بودند، این بود که چگونه برنامه ای پویا بسازند که از طریق آن برنامه، دانش آموزان به کشف مفاهیم ریاضی بپردازند. بدین ترتیب در پایان اجرا، طی یک جلسه، آزمون تئوری و عملی از هر دو گروه در حوزه دانش محتوایی و مهارت تدریس به عمل آمد. تجزیه و تحلیل نتایج دو آزمون (تئوری و عملی) با استفاده از آزمونt گروه های مستقل، نشان داد که عملکرد دانشی و مهارتی دانشجو معلمانی که یادگیری مسأله محور را با فاوا به منظور حل مسأله، تلفیق کرده بودند، بهتر از گروهی بود که فقط از فاوا استفاده کرده بودند.

هدف این مقاله معرفی نوعی دانش تلفیقی و میان رشته ای برای تدریس دانشگاهی است. این دانش تلفیقی خاص از دانش تعلیم و تربیت و محتوای تخصصی است که مدرس قرار است آن را تدریس کند و به آن دانش محتوایی-تربیتی می گویند. با آن که این دانش، اثر گذارترین دانش تدریس شناخته شده است که قادر است گفتمان تدریس دانشگاهی را تخصصی کند، هنوز ماهیت آن در برنامه درسی آموزش عالی در پرده ابهام است. علت این ابهام در ماهیت میان رشته ای این نوع دانش است. در این مقاله، به کالبد شکافی این نوع دانش که ماهیتی تلفیقی دارد پرداخته می شود. به این منظور، موضوع ریاضی به عنوان مورد مطالعاتی تدریس انتخاب شده است. داده های این پژوهش از 27 نفر از مدرسان ریاضی دانشگاه که در طیفی از تازه کار تا استادانی با سابقه بیش از 30 سال تدریس بوده اند از طریق مصاحبه نیمه ساختاری و مشاهده جمع آوری شده است. داده ها از طریق کدگذاری و مقوله بندی تحلیل شدند و نتایج نشان از یک الگو با چهار مقوله بود. این الگو قابلیت گفتمان بیشتری در خصوص این دانش و تدریس دانشگاهی فراهم می آورد. به علاوه آن که می تواند چارچوب مناسبی جهت طراحی رشته های میان رشته ای که حاصل از تلفیق دو دانش تعلیم و تربیت و حوزه های تخصصی مانند ریاضی و علوم هستند، فراهم آورد.

هدف : هدف از این پژوهش ارائه الگویی برای دانش معلمان علوم متوسطه اول استان کردستان بود. روش: روش پژوهش حاضر نوع خاصی از سنت پژوهش کیفی به نام گراند تئوری بود. جامعه آماری در این پژوهش معلمان علوم تجربی متوسطه اول بودند و نمونه انتخاب شده در این پژوهش،  16 نفر (8 زن و 8 مرد) از معلمان علوم بودند که درزمینهٔ دانش موردنیاز برای تدریس و آموزش علوم دارای تجارب زیسته ارزشمندی بودند. برای انتخاب نمونه  از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. داده های این پژوهش با استفاده از مصاحبه  نیمه ساختار یافته، عمیق و باز با معلمان علوم متوسطه اول جمع آوری شد. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از تکنیک کدگذاری اشتراوس و کوربین و سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی و با روش تحلیل محتوای متن مصاحبه ها، موردبررسی قرار گرفت. نتایج: یافته ها نشان داد محور اصلی دانش معلمان علوم متوسطه اول  تحت تأثیر عواملی ازجمله شرایط علّی (مدیریتی ، عوامل فردی معلمان ، تدریس علوم و فرهنگ علمی )؛ راهبردهای کسب دانش معلمان علوم (برنامه ریزی سازمان، اجرای برنامه ، برنامه ریزی شخصی و عمل به آن  )؛ زمینه ( شفاف سازی دانش معلمان علوم، عوامل اقتصادی معلمان، مدیریت مناسب و توانایی ومهارت معلمان ) و شرایط مداخله گر (عوامل مدیریتی معلم ، نگرش معلمان و خودسازی و هویت معلمان ) قرار داشت که در نهایت منجر به بهبود پیامدهای ( خود تنظیمی معلمان، افزایش شایستگی، ارتقای اخلاق حرفه ای و افزایش کارایی و اثربخشی آموزشی) معلمان شد.

هدف از این پژوهش، ارائه چارچوبی پیشنهادی برای برنامه درسی تربیت معلم چندفرهنگی در دانشگاه فرهنگیان است. برای این منظور از روش سندکاوی و تحلیل محتوای مقوله ای مقالات موجود در پایگاه های داخلی و خارجی پیرامون تربیت معلم چندفرهنگی استفاده شد. از میان مقالات حوزه تربیت چندفرهنگی، 30 مقاله مرتبط با برنامه درسی تربیت معلم چندفرهنگی انتخاب شد و با توجه به سؤالات پژوهش، یافته های آن ها در چهار حوزه دانش محتوایی، دانش تربیتی، عمل تربیتی، و نگرش، کدگذاری و مقوله های مشترک در جداول قرار داده شدند. در نهایت، مقولات چهار حوزه در اختیار ده نفر از مدرسان تربیت معلم قرار گرفت و با توجه به نظر آن ها مقولات موجود، اعتباربخشی و مقولات دیگری اضافه شد. یافته های پژوهش نشان داد در حوزه تربیت معلم چندفرهنگی باید دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان، دانش محتوایی، دانش تربیتی، عمل تربیتی و نگرش های ضروری را در قالب برنامه درسی رسمی و غیررسمی کسب کنند. در حوزه دانش محتوایی، لازم است دانش لازم و پایه ای را در مورد فرهنگ، تنوع فرهنگی، انواع مذاهب، اقوام و گروه های مختلف کسب کنند. در بعد دانش تربیتی باید با اصول و قواعد لازم برای برنامه ریزی و مدیریت کلاس های درس چندفرهنگی آشنا شوند. در بعد عمل تربیتی، باید درگیر در فعالیت های عملی شوند تا مهارت لازم برای تدریس در کلاس های درس چندفرهنگی را کسب نمایند و در بعد نگرش، لازم است دانشجومعلمان نسبت به تفاوت های فرهنگی، نگرش مثبت پیدا کنند.

هدف از پژوهش، بررسی دانش های کسب شده دانشجومعلمان از طریق روایت پژوهی بر اساس مدل کوهلر و میشرا بود. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام شد. از طریق نمونه گیری هدفمند یک گروه از دانشجومعلمان رشته آموزش ابتدایی پردیس شهید باهنر همدان به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برنامه درسی روایت پژوهی برای این گروه به مدت یک نیمسال اجرا شد و در پایان، از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته تجارب آنها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین پروژه های روایت پژوهی انجام شده توسط دانشجویان تحلیل شد و اطلاعات لازم از آنها استخراج گردید. به منظور تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها نشان داد دانشجومعلمان از طریق روایت پژوهی و بر اساس مدل کوهلر و میشرا در حوزه دانش محتوایی، دانش مفاهیم موجود در کتاب های درسی را کسب کردند. در حوزه دانش تربیتی، دانش درباره معلم و وظایف تربیتی او، دانش درباره پژوهش های معلم محور، دانش درباره یادگیری، دانش درباره تدریس، دانش درباره ارزشیابی، دانش درباره تجهیزات آموزشی، دانش درباره ساختار فیزیکی مدرسه، و دانش درباره کارکنان مدرسه کسب کردند. در حوزه دانش محتوایی تربیتی با روش های تدریس دروس موضوعی، مراحل تدریس دروس، راهبردهای یاددهی- یادگیری دروس، فعالیت های یادگیری دروس، و تدریس دروس موضوعی به کمک رسانه آشنا شدند. در حوزه دانش فناورانه با دانش نرم افزاری و سخت افزاری آشنا شدند و در حوزه دانش محتوایی تربیتی فناورانه با تلفیق فناوری های نوین در تدریس دروس موضوعی آشنا شدند.

آموزش یکی از اساسی ترین نیازهای بشر است و توانایی حل مساله نیز از الزامات ادامه زندگی است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه دانش محتوایی معلم بر ارتقا توانایی حل مساله دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر کرمان انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و از لحاظ شیوه اجرا در حوزه تحقیقات توصیفی همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر کرمان در سال 99-1398 بودند که بنابرآمار اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان تعدادشان برابر با 7720 نفر بود. براساس جدول گرجسی-مورگان، 370 نفر از دانش آموزان به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دو مرحله ای به عنوان نمونه برای مطالعه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه مهارت حل مسئله کسیدی و لانگ (1996) و پرسشنامه استانداردهای حرفه ای معلمان دانشگاه آیداهو (2000)استفاده شد. تحلیل نتایج با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره در قالب نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که دانش محتوایی معلمان با مولفه های سبک حل مساله خلاقیت، اعتماد در حل مساله، سبک گرایش، درماندگی در حل مساله، مهارگری حل مساله رابطه ی مثبت و معنی داری(p≤0/05) وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که معلم و توانایی وی با ارتقا توانایی سطح مساله مرتبط می باشد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تببین مدل ساختاری شادکامی دانشجو معلمان علوم تربیتی بر اساس تفکر امیدوارانه و دانش محتوایی در بین دانشجو معلمان علوم تربیتی شهر گرگان می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف یکی از تحقیقات کاربردی بوده و از نظر جمع آوری داده ها توصیفی و از نوع پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات متغیر تفکر امیدوارانه برگرفته از مدل اشنایدر (1991)، برای متغیر دانش محتوایی از پرسشنامه ایوبی (1393) و برای متغیر شادکامی از مدل آکسفورد ساخته شده توسط آرجیل و همکاران (1989) استفاده گردید. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه دانشجو معلمان علوم تربیتی شهر گرگان بودند. با استفاده از ملاک کلاین، نمونه آماری تحقیق 175 نفر بود. نمونه گیری نیز به صورت تصادفی ساده انجام شد. با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS صحت فرضیه های تحقیق مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد تفکر امیدوارانه و دانش محتوایی بر شادکامی دانشجو معلمان علوم تربیتی شهر گرگان موثر می باشد. همچنین نتایج فرضیه های فرعی نشان داد که متغیرهای تفکر عاملی، تفکر راهبردی و مهارت بر شادکامی دانشجو معلمان علوم تربیتی موثر بوده و متغیرهای نگرش و همچنین دانش بر شادکامی دانشجو معلمان علوم تربیتی تاثیری ندارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه کیفیت خدمات آموزشی با توسعه دانش محتوایی و شایستگی های کانونی دانشجو- معلمان انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل همه دانشجویان ورودی سال های 1391 و 1392، مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1395–1394 در دانشگاه های فرهنگیان استان آذربایجان غربی، به تعداد 1823 نفر بود که طبق فرمول کوکران، 317 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب، به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های کیفیت خدمات آموزشی از پرسشنامه سروکوال (زوار و همکاران، 1386)، دانش محتوایی از پرسشنامه محقق ساخته و شایستگی های کانونی از پرسشنامه حیدری و همکاران (1392) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه ها با نظر کارشناسان تأیید شد. روایی سازه پرسشنامه کیفیت خدمات آموزشی و شایستگی های کانونی از طریق تحلیل عاملی تأییدی و پرسشنامه محقق ساخته دانش محتوایی نیز با تحلیل عاملی اکتشافی تأیید شد. پایایی پرسشنامه ها با آزمون آلفای کرونباخ به ترتیب با مقادیر 92/.، 94/. و 90/. تأیید شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که کیفیت خدمات آموزشی نقش پیش بینی کننده ای بر دانش محتوایی و شایستگی های کانونی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان غربی دارد. همچنین دانش محتوایی در رابطه کیفیت خدمات آموزشی و شایستگی های کانونی نقش میانجی را ایفا می کند.