خاک رس

وجود منابع قرضه در منطقه ساخت سازه های خاکی از جمله فاکتورهای اساسی به شمار میآید. اهمیت این تحقیق به خاطر تعیین نواحی دارای بافت خاک رسی است که میتوانند به عنوان منابع قرضه برای ساخت سازه های مختلف خاکی ـ از جمله سدهای خاکی ـ مورد استفاده قرار گیرند. ابتدا داده های پایه با استفاده از GPS و نقشه های موجود از پروژه ساخت سد البرز جمع آوری گردید. از نقشه های موجود خاک رس نمونه هایی برای اطمینان برداشته شد و بافت خاک نیز در آزمایشگاه با استفاده از روش هیدرومتری تعیین گردید. سرانجام 10 نقطه با بافت رسی و با توزیع منابع در سطح حوضه آبخیز بابلرود واقع در استان مازندران انتخاب شده که از آن میان 6 نقطه برای دادن داده های آموزشی به مدل و 4 نقطه باقیمانده نیز برای صحت سنجی به کار رفت. برای Endmember پوشش گیاهی و سایه هم 10 نقطه انتخاب شد و سپس به تصحیح خطای اتمسفریک با روش Dark-object subtraction پرداخته شد. تصاویر از نظر هندسی و رادیومتریک نیازی به اصلاح نداشتند. پس از آن اقدام به یافتن پیکسل های خالص با استفاده از شاخص خلوص پیکسل شد. با استفاده از این پیکسل ها کتابخانه طیفی تهیه شد و به منظور طبقه بندی با استفاده از روش آنالیز ترکیب طیفی و طبقه بندی درختی، مورد استفاده قرار گرفت. این تکنیک مدل سازی موقعیت و تفکیک پذیری خصوصیات پوشش گیاهی و خاک رس و سایه را در فضای طیف های مختلط استخراج شده از تصاویر سنجنده ETM+ ماهواره Landsat انجام میدهد. نتایج نشان داد که خاک رس و پوشش گیاهی و سایه با صحت 68 و 5/77 و 86/67 درصد میتوانند از یکدیگر تفکیک شوند. صحت کلی مدل 96/71 درصد و دارای ضریب کاپای 61 درصد است.

سفال یکی از شاخص های مهم پیشرفت تمدن های گذشته بشری محسوب می شود که ساختاری غیر فلزی و غیر آلی داشته، سخت و غیرقابل احتراق بوده و اکسید نمی شود. آثار سفالی بسته به ساختار آن ها، شرایط نگهداری، طرز استفاده و مکانی که از آن به دست آمده اند دچار آسیب هایی شده اند که میزان این آسیب ها با توجه به عوامل به وجود آورنده آن ها متفاوت می باشد. در نتیجه این آسیب ها این آثار نیاز به حفظ و مرمت دارند. مواد گوناگونی جهت حفظ و مرمت آثار سفالی به کار برده می شود، اما بایستی این نکته را در نظر داشت که در جریان هرگونه عملیات حفاظتی و مرمتی، مواد مورد استفاده و روش های مرمتی در چهارچوب اصول و مبانی نظری مرمت باشند.

ساروج یکی از مصالح قدیمی مصرف شده در ایران و کشورهایی است که دارای پیشینه معماری قوی می باشند؛ تاریخ دقیقی از زمان آغاز استفاده از این ملات در دسترس نیست اما در بسیاری از بناهای باستانی می توان استفاده از ساروج را مشاهده کرد. یکی از مهم ترین خواص ساروج نفوذپذیری پایین آن می باشد. در این پژوهش طرح اختلاط ملات ساروج از 13 منبع مکتوب جمع آوری گردید و پس از تجمیع طرح های مشابه 5 طرح اختلاط جهت آزمایش، بررسی و مطالعه تعیین شد. هر یک از طرح ها یکبار با موی بز 2 سانتی متری و یکبار با الیاف پلی پروپیلن 2 میلی متری ساخته شد. خاکستر مورد استفاده در این تحقیق خاکستر بادی هایی است که از اصفهان خریداری گردیده است. همچنین طرح اختلاط با دوده سیلیسی با درصد سیلیس 99% که از شرکت پژوهش قم خریداری گردیده ساخته شد. از هر طرح اختلاط چهار نمونه مکعبی 5 سانتی متر ساخته شد همچنین چهار نمونه در ابعاد 10×50×50 میلی متر و چهار نمونه در ابعاد 5×50×50 میلی متر ساخته شد. یک نمونه مکعب 5 سانتی متری با سفیده تخم مرغ و آهک هیدراته، یک نمونه مکعب 5 سانتی متری با زرده تخم مرغ و آهک هیدارته، یک نمونه مکعب 5 سانتی متری با سفیده تخم مرغ و آهک زنده میکرونیزه و یک نمونه مکعب 5 سانتی متری با زرده تخم مرغ و آهک زنده میکرونیزه ساخته شد. در یک جمع بندی یافته های این تحقیق 7 ساله نشان می دهد علت اصلی استفاده از ساروج برای عایق کاری رطوبتی دیرگیر بودن آن بود که بدلیل دیر گیر بودن و ریز دانه بودن ملات، اندود به صورت مرتب به مدت چند روز ماله کشی (مهره زنی) می گردید و مهره زنی سبب از بین رفتن خلل و فرج سطحی گردیده و سطحی شیشه وار می گردید .

هدف پژوهش، بررسی امکان ترمیم و پایدارسازی خاک های رسی از طریق کاربرد مواد افزودنی طبیعی می باشد. نوع هدف کاربردی و روش انجام آزمایشگاهی است. سه نوع افزودنی شامل خاکستر پوسته برنج، نانوکیتین و آهک با درصدهای وزنی متفاوت به خاک رس اولیه اضافه شده و جداگانه مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایشات محوری، فشاری و چسبندگی انجام شد و نتیجه گیری نهایی با میکروسکوپ الکترونی روبشی محیطی و طیف سنج براش اشعه ایکس انجام گردید. نتایج نشان داد افزودن درصدهای مختلف دو ماده نانوکیتین و خاکستر پوسته برنج، کاهش های به مراتب بیشتری در شاخص خمیری حاصل می کند و باعث بهبود مطلوب تر میزان شاخص خمیری و خصوصیات خمیری خاک های مشکل آفرین خواهد شد. همچنین تمامی ترکیبات و درصدهای مختلف وزنی سه ماده آهک، نانوکیتین و خاکستر پوسته برنج، منجر به افزایش مطلوب مقاومت فشاری نمونه خاک اولیه مورد آزمایش شده اند. در زمان افزودن 6 درصد آهک به نمونه خاک اولیه، مقاومت فشاری به نحو مطلوب و مؤثری افزایش پیدا کرده و در مقایسه با نتایج مقاومتِ نمونه خاک اولیه، افزایش هایی، به ترتیب، برابر 72، 118، 132 و 154 درصد در زمان های عمل آوری 7، 28، 42 و 90 روزه، در مقاومت نمونه ها حاصل گردیده که این افزایش، مطلوب و قابل توجه بوده است. در تمام نمونه ها، در تمام دوره های عمل آوری، چسبندگی نسبت به نمونه خاک اولیه، روندی صعودی داشته است. در نهایت، می توان عنوان نمود که اضافه شدن خاکستر پوسته برنج و نانوکیتین و آهک سبب افزایش مقاومت و پایداری خاک رس گردیده و نیازی به مواد شیمیایی و صنعتی نیست.

خاک های رسی به عنوان متداول ترین مصالح برای آب بندی مطرح هستند و در کنترل آلودگی ناشی از مراکز دفن زباله در دراز مدت نقش اساسی دارند. تحقیقات پیشین نشان می دهد که با کاهش ثابت دی الکتریک سیالات آلی، لایه دوگانه در اطراف ذرات رس فشرده شده و باعث افزایش نفوذپذیری خاک می گردد. هدف از مقاله حاضر، بررسی و مقایسه تغییرات نفوذپذیری خاک رس در برابر عبور آب و متانول به عنوان محلول های قطبی و حل شدنی در آب، بنزین و روغن سوخته به عنوان محلول های غیر قطبی و حل نشدنی در آب می باشد. همچنین اثر درصد رطوبت در انرژی تراکمی ثابت، نیز مورد بررسی قرار می گیرد. به منظور انجام این پژوهش، خاک مورد نظر آماده شده و آزمایش نفوذپذیری به روش بار آبی ثابت بروی نمونه ها انجام می گیرد. همچنین تاثیر پارامترهایی چون ثابت دی الکتریک سیالات، ویسکوزیته آن ها و درصد رطوبت نمونه های خاکی مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که کاهش ثابت دی الکتریک سیال آلی، منجر به کاهش ضخامت لایه دوگانه و در نتیجه افزایش نفوذپذیری خاک رس می گردد. بطوری که با کاهش ثابت دی الکتریک از 80.1 به 2.3 نفوذپذیری تا 2500 برابر افزایش می یابد.