تکنیک تاپسیس فازی

برنامه ریزی فضایی یا سازماندهی فضایی روندی برای بهره ور سازی، آرایش منطقی، حفظ تعادل، توازن و هماهنگی بین جمعیت و تأسیسات اقتصادی ایجاد شده در فضای جغرافیایی و جلوگیری از بروز عدم تعادل و بازتاب های تخریبی و منفی در فضای سرزمین است. در این پژوهش 23 شاخص از شاخص های توسعه شهرستان میاندوآب شامل شاخص های اقتصادی- اجتماعی (5 زیر شاخص)، آموزشی- فرهنگی (8 زیر شاخص)، بهداشتی- درمانی (5 زیر شاخص) و شاخص های خدمات زیربنایی (5 زیر شاخص) مورد تحلیل قرار گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن می تواند کاربردی باشد. به منظور رعایت اصل دقت، محاسبات با استفاده از نرم افزارهای Expert Choice، Excel، SPSS و همچنین با بهره گیری روش های تحلیل آماری از جمله تاپسیس فازی، تحلیل خوشه ای، تحلیل فرایند سلسله مراتبی و درنهایت روش رتبه بندی لکسیکوگراف صورت گرفت. نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن است که دهستان آجرلوی غربی به عنوان تنها گزینه برخوردار، رتبه نخست توسعه را در بین دهستان های شهرستان میاندوآب دارا است. از نظر توسعه شاخص های اقتصادی- اجتماعی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی- درمانی و شاخص های زیربنایی، 6 دهستان شامل باروق، مرحمت شمالی، زرینه رود، مرحمت جنوبی، مرحمت آباد و زرینه رود جنوبی بعنوان دهستان های نیمه برخوردار و چهار دهستان به ترتیب شامل مرحمت میانی، زرینه رود شمالی، مکریان شمالی و آجرلوی شرقی بعنوان دهستان های محروم شناسایی شدند. همچنین در مقایسه رتبه دهستان ها از نظر توسعه شاخص ها مورد بررسی، همبستگی درخور و مناسبی مشاهده نمی شود.

مسکن، امروزه نه تنها به عنوان یک سرپناه، بلکه به عنوان هویت، امنیت و منبع سرمایه در بین ساکنان یک شهر مطرح است. این مقوله که نقش تعیین کننده ای در شکل گیری شهرها داشته، از لحاظ شاخص های مختلف دچار مشکلات عدیده ای شده است. از طرف دیگر، شایان ذکر است که مناسب بودن مسکن از ابعاد مختلف نقش مهمی در آسایش روحی و روانی ساکنان دارد. بنابراین، شناخت شاخص های مسکن مناسب و تلاش در جهت تحقق سکونتگاه مطلوب، امر مهم در بحث توسعه پایدار شهری است. روش پژوهش حاضر «توصیفی- تحلیلی» است که شاخص های مورد بررسی متشکل از 21 شاخص مسکونی در چهار شاخص اصلی نوع مصالح به کار رفته در بنا، تعداد اتاق، نحوه تصرف و مساحت زیربنای ساختمان مطرح شده است که در چهار مرحله از تکنیک تاپسیس فازی برای رتبه بندی نقاط شهری شهرستان های استان اردبیل استفاده شد. ضمن آنکه در جریان انجام محاسبات وزنی برای شاخص ها در تمامی مراحل، روش AHP به کار رفته است. ترکیب نهایی نتایج به دست آمده با استفاده از روش لکسیکوگراف ترتیبی صورت گرفته است. در نهایت خروجی مطالعه به صورت نقشه و با کمک نرم افزار ARCGIS نمایش داده شده است. نتایج نشان می دهد که نقاط شهری دو شهرستان نیر و نمین گروه برخوردار را تشکیل می دهند، همچنین نقاط شهری چهار شهرستان گرمی، بیله سوار، اردبیل و خلخال در سطح نیمه برخوردار واقع شده اند و نهایتاً اینکه نقاط شهری سه شهرستان پارس آباد، کوثر و مشگین شهر جزو گروه محروم هستند.

در این پژوهش تلاش شده است که با بررسی و ارزیابی ویژگی های هوش تجاری، روند تکاملی بهینه سازی سیستم بانکداری متمرکز را با ایجاد تحلیلهای با معنی، فضای پشتیبانی تصمیم گیری و بهینه سازی سرمایه گذاری سرعت بیشتری بخشید. از این رو با بررسی ادبیات موضوع، معیارهای هوش تجاری استخراج شدند و بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه و اجرای آزمون های نسبت و فریدمن، میزان اهمیت و اولویت هر یک از معیارها مشخص شد. همچنین در این پژوهش از مدل ارزیابی تصمیم گیری چندمعیاره فازی (تاپسیس فازی) استفاده شده است. بر اساس تکنیک تاپسیس فازی، با استفاده از مقیاس های زبانی، وزن هر معیار و نتیجه میزان هوش قابل تخصیص، توصیف شده و با اعداد فازی مثلثی بیان می شود. بر اساس یافته های پژوهش، سیستم مدیریت ریسک با قرار گرفتن در رتبه نخست و داشتن بیشترین فاصله ایده آل منفی، ثابت می کند این سیستم از بالاترین سطح هوشمندی برخوردار است و فضای پشتیبانی تصمیم گیری را تقویت می کند.

روند شتابان شهرنشینی و رشد جمعیت در سه دهه گذشته در کشورهای در حال توسعه و به ویژه در کشور ایران، مسائل بسیاری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به همراه داشته است و تهیه برنامه ای جامع در بازار مسکن را ضروری ساخته است. برای چنین برنامه ای شاخص های مسکن و ارزیابی آنها ابزار مناسبی جهت سنجش نیازهای بخش مسکن در کشور است.هدف اصلی این پژوهش تحلیل فضایی شاخص های کمی و کیفی مسکن در سطح نواحی شهر ایذه می باشد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت، نظری – کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی است. برای سنجش تفاوت بین نواحی 5 گانه شهر ایذه از 9 شاخص کمی و کیفی مسکن بهره گرفته شده است. سپس بعد از جمع آوری اطلاعات و داده های آماری، از تکنیک تصمیم گیری تاپسیس فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است. در مدل تصمیم گیری تاپسیس فازی، ناحیه 2 و 3 با وزن 582/0 و 588/0 در سطح برخوردار، ناحیه4 با وزن 392/0 نیمه برخوردار و نواحی 1 و 5 با وزن 368/0 و 364/0 در سطح برخورداری کم قرار گرفته اند. بصورت کلی نتیجه نهایی این پژوهش، عدم انطباق توزیع شاخص های کمی و کیفی مسکن در سطح نواحی شهر ایذه را نشان می دهد. 

مفهوم توسعه پایدار را می توان حالتی از تعادل و توازن میان ابعاد مختلف توسعه دانست که هدف آن برآورده کردن احتیاجات و بهبود بخشیدن به شرایط کیفی زندگی انسان است. از این روی دستیابی به توسعه پایدار، به منظور بهره برداری مناسب از منابع و ایجاد رابطه متعادل و متوازن میان انسان، اجتماع و طبیعت، هدف آرمانی برنامه ریزان و مدیران توسعه و به ویژه توسعه روستایی تلقی می شود. جامعه روستایی ما تحت تأثیر روندها و سیاست های دهه های اخیر دچار تحولات گسترده ای شده است، اما شواهد به گونه ای است که نشان از حرکت روستاها به سمت ناپایداری و به ویژه ناپایداری اجتماعی دارد. بر این اساس با بررسی نظری نوشتارهای توسعه پایدار و پایداری اجتماعی، اقدام به طراحی پرسشنامه ای جهت سنجش شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی نواحی روستایی گردید که شاخص های آن با استفاده از روش دلفی فازی ارزش گذاری شده که با بکارگیری تکنیک تاپسیس فازی در سطح روستاهای بالای 1000 نفر ساکن و 384 نفر نمونه در دهستان پایین ولایت شهرستان کاشمر تحلیل شد، لذا روش شناسی تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد. در واقع در این مطالعه به دنبال یافتن بهترین روش برای تحلیل داده های ذهنی می باشد که یکی از سوالات اساسی پژوهش نیز می باشد. نتایج نشان می دهد که وضعیت مجموع شاخص های ذهنی پایداری اجتماعی روستاهای کسرینه و زنده جان در خوشه پایدار واقع شده اند و روستای عشرت آباد، خوشه مربوط به پایین ترین سطح پایداری اجتماعی را شکل می دهند.