اظهار نظر حسابرس

هدف این مقاله، مطالعه اثر تغییر حسابرس بر تغییر اظهار نظر حسابرسی در طی سال های 1381 الی 1389 است. نمونة آماری شامل 243 شرکت از شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش پ ژوهش از نوع پژوهش همبستگی می باشد و آزمون فرضیه ها نیز بر اساس روش رگرسیون لجستیک انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد تغییر حسابرس رابطه ای مستقیم با تغییر اظهار نظر حسابرسی دارد. علاوه بر این، اندازة شرکت نیز رابطه ای مستقیم با تغییر اظهار نظر حسابرسی دارد. زیان ده بودن شرکت، سن شرکت و مدت تصدی حسابرسی رابطه­ای منفی و معکوس با تغییر اظهار نظر حسابرسی دارد. تغییر حسابرس بیشترین رابطه را با تغییر اظهارنظر حسابرسی دارد. رابطة مستقیم میان تغییر حسابرس و تغییر اظهار نظر حسابرسی، پدیدة گزینش اظهارنظر در بازار حسابرسی ایران را تایید می نماید.

پژوهشگران مدارک زیادی در ارتباط با نقش ویژگی های هیأت مدیره بر کیفیت گزارشگری مالی ارائه نموده اند. در همین راستا، این پژوهش به تحلیل متفاوت از کیفیت گزارشگری مالی می پردازد و رابطه احتمال دریافت نظر تعدیل شده حسابرس با ویژگی های هیأت مدیره و مالکیت نهادی را مورد بررسی قرار می دهد. روش پژوهش مورد استفاده، شبه تجربی با طرح پس رویدادی است که به موجب آن دو گروه تجربی و کنترل متشکل از 70 شرکت بورسی، بر اساس نمونه گیری جفتی انتخاب شده و در بازه زمانی 1388 و 1389 مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین، از آزمون های آماری من ویتنی، کروسکال والیس و t، جهت آزمون فرضیه های پژوهش استفاده شده است. یافته های حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیانگر تأثیر مثبت با اهمیت استقلال اعضای هیأت مدیره و سطح مالکیت نهادی بر نوع نظر حسابرس است اما اثرگذاری تعداد اعضای هیأت مدیره و تمرکز مالکیت نهادی بر نوع نظر حسابرس را مورد تأیید قرار نمی دهد. به عبارت دیگر، با استناد به نتایج مزبور می توان ادعا کرد که افزایش استقلال هیأت مدیره و افزایش سطح مالکیت نهادی احتمال صدور نظر تعدیل شده حسابرس را کاهش می دهد، هرچند این گزاره در ارتباط با تعداد اعضای هیأت مدیره و تمرکز مالکیت نهادی صادق نیست.

پژوهش پیش رو ارتباط بین مدیریت سود و اظهار نظر مشروط حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت را بررسی می کند. در این راستا، اظهار نظر مشروط حسابرس به دو دسته تقسیم شده است: 1. مشروط به دلیل ابهام در تداوم فعالیت شرکت صاحبکار و 2. مشروط به دلیل سایر موارد. در این پژوهش، مدیریت سود از طریق اقلام تعهدی اختیاری با استفاده از سه مدل جونز، جونز تعدیل شده و کوتاری و همکاران اندازه گیری می شود. برای بررسی رابطه مذکور از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شده است. نمونه پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1386 تا 1392 است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که بین مدیریت سود و اظهار نظر مشروط حسابرس به دلیل ابهام در تداوم فعالیت شرکت، ارتباط مستقیمی وجود دارد. این در حالی است که بین مدیریت سود و اظهار نظر مشروط حسابرس به دلایلی جز ابهام در تداوم فعالیت، ارتباط معناداری مشاهده نشده است. این یافته ها حاکی از آن است که ابهام در مورد تداوم فعالیت شرکت صاحبکار، ریسک ذاتی حسابرسی را فزونی می بخشد و احتمال صدور گزارش مشروط را در صورت وجود مدیریت سود، افزایش می دهد.

در این مقاله رابطه بین اظهارنظر حسابرس و ریسک مالی با مدیریت سود مورد بررسی قرار گرفته است. مدیریت سود با استفاده از اقلام تعهدی اختیاری برآورد شده است. در رابطه با نوع اظهارنظر حسابرس، گزارش حسابرس به دو دسته مقبول (تعدیل نشده) و مشروط (تعدیل شده) تقسیم شده است. از متغیرهای ریسک مالی، اهرم مالی و نوسانات سود در این پژوهش استفاده شده است. برای برآورد اقلام تعهدی اختیاری بر اساس نوع صنعت از مدل تعدیل شده جونز استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها از روش رگرسیون خطی ساده یک متغیره و چند متغیره با به کارگیری اطلاعات 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از این است که نوع  اظهار نظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه مستقیم دارد یعنی اینکه حسابرسی مستقل موجب کاهش استفاده مدیریت از اقلام تعهدی اختیاری می شود. اهرم مالی و اظهارنظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه معکوس داشت، یعنی با افزایش اهرم مالی اقلام تعهدی اختیاری کمتری استفاده شده و اظهار نظر حسابرس به سمت مقبول سوق پیدا می کند. نوسانات سود و اظهار نظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه نداشت.

هدف این پژوهش بررسی نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقه بندی فرصت طلبانه اقلام صورت سود و زیان در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه پژوهش شامل 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .در این تحقیق برای تشخیص مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی از مدل مک وی(2006) بهره گرفته شد. علاوه براین، به منظور بررسی اعمال مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی، معیارهای کیفیت حسابرسی شامل اظهار نظر حسابرس، دوره تصدی و تخصص حسابرس در صنعت به مدل تحقیق اضافه شد. نتایج تحقیق حاکی از وجود مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی بود. همچنین شواهد تحقیق نشان می دهد که حسابرس متخصص صنعت و اثر تعاملی آن با دوره تصدی بلند مدت حسابرس(بیش از چهار سال) قادر به کشف مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. ولی اظهار نظر حسابرس تاثیری بر کشف و کنترل این ابزار ندارد.

هدف پژوهش حاضر، تبیین نقش توانایی مدیریت و مدیریت ریسک سازمانی بر اظهار نظر حسابرس با تاکید بر ابهام در تداوم فعالیت شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران است. در پژوهش حاضر تعداد 180 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1387 الی 1398 (12 سال) مورد بررسی قرار گرفت. به عبارت بهتر 2160 سال- شرکت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای اندازه گیری شاخص توانایی مدیریت از مدل تحلیل پوششی داده ها و برای اندازه گیری متغیر مدیریت ریسک سازمانی از طریق مدل گوردون استفاده شده است. در این پژوهش از رگرسیون حداقل مربعات برای آزمون فرضیه پژوهش استفاده گردیده است. نتایج بررسی ها مؤید این موضوع است که هرچه شرکت فرآیندهای مدیریت ریسک سازمانی را بهبود دهد، در گزارش حسابرسی بندی در خصوص ابهام در تداوم فعالیت وجود ندارد. علاوه بر این هرچه توانایی مدیریت بالاتر باشد، رابطه بین مدیریت ریسک سازمانی و اظهار نظر حسابرس در خصوص تداوم فعالیت شرکت تقویت می شود. در واقع توانایی مدیریت منجر به ایجاد مدیریت ریسک سازمانی بهتر شده و حسابرس بندی در خصوص چالش تداوم فعالیت شرکت بیان ننموده است.

هدف: هدف اصلی حسابرسی در جامعه اعتبا ر بخشی به صورت های مالی شرکت ها است. با توجه به اهمیت عملیات حسابرسی و مورد توجه بودن افشای مسئولیت اجتماعی توسط شرکت ها، پژوهش حاضر به بررسی رابطه افشای مسئولیت اجتماعی بر عملیات حسابرسی  می پردازد.روش: داده های مرتبط با ۱۲۵ شرکت در بازه زمانی ۷ ساله بین سال های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹ از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب و میزان افشای مسئولیت اجتماعی به عنوان متغیر مستقل (بر اساس چک لیست استانداردی شامل 17 مولفه در برگیرنده ی سه بعد اجتماعی، محیطی و اقتصادی) اندازه گیری و تاثیر آن بر دو متغیر وابسته ی نوع اظهار نظر حسابرس و تاخیر در گزارش حسابرس در دو مدل رگرسیونی مجزا مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: فرضیه اول نشان داد که بین افشای مسئولیت اجتماعی شرکت و نوع اظهار نظر حسابرس ارتباط مثبت معناداری وجود دارد. فرضیه دوم نشان داد که بین افشای مسئولیت اجتماعی شرکت و تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی ارتباط مثبت معناداری وجود دارد.  نتیجه گیری: افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها باعث افزایش تاخیر در ارائه گزارش حسابرسی شده و از این رو تاثیر مثبتی بر عملیات حسابرسی شرکت ها خواهد داشت. هر چقدر افشای مسئولیت اجتماعی شرکت ها بیشتر باشد، ارائه اظهار نظر تعدیل نشده توسط حسابرس بیشتر خواهد بود و بنابراین باعث افزایش کیفیت صورت های مالی می شود.دانش افزایی: نتایج این پژوهش، با شناسایی رابطه افشای مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملیات حسابرسی شرکت ها، اطلاعات تکمیلی سودمندی را برای حوزه حسابرسی،  قضاوت و تصمیم گیری در حسابداری فراهم می نماید.