رسانه های اینترنتی

در عصر ارتباطات، فضای سایبر، فرصت هایی را برای اندیشه ها و فرهنگ های گوناگون فراهم آورده است تا با سهولتی بیشتر در گستره جامعه و جهان حضور یابند. حوزه های علمیه شیعه به مثابه یکی از مراکز تولید اندیشه اسلامی نیز کم وبیش در این عرصه حضور یافته اند. این حضور تبلیغی، علی رغم اهمیت، آن گونه که بایسته است تاکنون مورد مطالعه پژوهشگران واقع نشده و قوت و ضعف آن پنهان مانده است. این مقاله می کوشد ضمن تبیین فرصت ها و چالش های انتقال پیام دینی در اینترنت، زمینه را برای سیاست گذاری فرهنگی در این عرصه فراهم آورد. در این تحقیق که با روش اسنادی پیمایشی انجام گرفته است، پس از گذر از چارچوب مفهومی، فرصت های پدیدآمده از اینترنت برشمرده می شود و در ادامه، آسیب های فضای سایبر در پیام رسانی دینی ذکر می شود.

در دنیای ارتباطات، شبکه های مجازی و رسانه های اینترنتی انحصار رسانه ای کنشگران قدیمی دولت ها و صاحبان رسانه را شکسته اند؛ چنان که هر شخص با داشتن یک دستگاه دیجیتال و شبکه ای اجتماعی می تواند صاحب یک رسانه باشد و از این طریق، اندیشه، عقاید، باورها و سبک زندگی خویش را در معرض عموم قرار دهد و حتی تبلیغ کند. در واقع حوزه عمومی، از کافه فلسفی های قرن هجدهم و نوزدهم به شبکه های اجتماعی و رسانه های اینترنتی نقل مکان کرده است. در این فضای به اصطلاح مجازی، منافع متعارض اعم از نفع فردی و عمومی یا منافع ملی، قومی و غیره مطرح می شود که در کنار آزادی رسانه ای بی بدیلی که ایجاد شده است، میل به حذف و انسداد برخی عقاید و اندیشه ها نیز در حال گسترش است. از این رو، پرسش اصلی این پژوهش بررسی مبانی موجهه انسداد شبکه های اجتماعی و رسانه های اینترنتی در تقابل با آزادی بیان و رسانه است که سعی می شود با روش اسنادی و رویکردی توصیفی تحلیلی  به کنکاش در این زمینه و معلوم ساختن ابعاد مسئله پرداخته شود. در این میان باید دقت نظر داشت که مسدود سازی شبکه های اجتماعی از یک استثنا به قاعده تبدیل نشود و آزادی بیان و رسانه قربانی منافع گروه خاصی نگردد. همچنین سازکار انسداد و امکان اعتراض و رسیدگی منصفانه و شفاف پیش بینی شود. در این مقاله به چالش های مسدودسازی شبکه های اجتماعی در پرتو کنوانسیون های بین المللی مرتبط با آزادی رسانه و جریان آزاد اطلاعات و محدودیت های آن، نظیر معاهده بین المللی 1936 تحت لوای سازمان ملل و همچنین برخی قوانین داخلی مرتبط با این موضوع، مانند بخش 230 قانون نزاکت ارتباطات ایالات متحده امریکا پرداخته خواهد شد.