گرایش های کارآفرینانه

مدیریت راهبردی کارآفرینی سازمانی عاملی حیاتی در ارتقای بازدهی سازمان هاست و تعداد نقش مهمی در آماده سازی کارآفرینی برای آن سازمان دارد، چراکه فعالیت های کارآفرینی اغلب بر پایه مدیریت راهبردی کارآفرینی بنا می شوند. مدیران با ارتقای مشارکت جویانه کارمندان خود، در شکل گیری راهبرد سازمان و شکل دهی انعطاف پذیری راهبردی براساس شرایط تمرکز بر کنترل مالی می توانند سازمان خود را به سوی کارآفرینی سوق دهند. راهبرد کارآفرینانه به عنوان یکی از پیشبران اصلی کارآفرینی سازمانی مطرح است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی مطلوب در زمینه ارتباط بین راهبرد کارآفرینانه با ابعاد گرایش های کارآفرینانه سازمانی در سازمان تربیت بدنی انجام گرفته است. متغیرهای پیش بین مؤلفه های راهبرد کارآفرینانه (شدت بررسی محیطی، انعطاف پذیری برنامه ریزی، چشم انداز برنامه ریزی، تمرکز و کنترل برنامه ریزی) و متغیرهای ملاک ابعاد گرایش های کارآفرینانه سازمانی (نوآوری، ریسک پذیری، استقلال طلبی، رقابت تهاجمی و پیشتازی در بازار) است. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان و مدیران سازمان و تعداد نمونه آماری 202 نفر است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های محقق ساخته راهبرد کارآفرینانه سازمانی با آلفای کرونباخ 90 /0 و گرایش های کارآفرینانه سازمانی با آلفای کرونباخ 99 /0 است. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از تحلیل عاملی و برای تجزیه و تحلیل نتایج داده ها از آمار توصیفی استفاده شد. در راستای تحلیل داده ها از مدل های آماری t تک گروهی رگرسیون تک و چندمتغیری و برای طراحی مدل از نرم افزار LISREL استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد سطح راهبرد کارآفرینانه سازمانی و گرایش های کارآفرینانه در سازمان کمتر از حد متوسط است، همچنین ارتباط مثبت و معنی داری بین «راهبرد سازمانی» با «گرایش های کارآفرینانه سازمانی» در سطح 01 /0 > α مشاهده شد. از دیدگاه نمونه های تحقیق، میزان «برنامه ریزی کمتر از یک سال» بیشتر از حد متوسط و «برنامه ریزی بیش از 5 سال» در سازمان کمتر از حد متوسط است. همچنین «تمرکز بر مراحل برنامه ریزی» تنها در سطوح بالای سازمان صورت می گیرد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که سازمان تربیت بدنی دارای وضعیت غیرکارآفرینانه است.

در چند سال گذشته به دلیل فشارهای اجتماعی، فرهنگی و رقابتی میزان علاقه سازمان ها به کارآفرینی سازمانی افزایش یافته است. عوامل مختلفی مانند ساختار سازمانی می تواند بر کارآفرینی سازمانی تأثیر شگرفی داشته باشد. ساختار مکانیکی به شکل منفی با نوآوری کارآفرینی سازمانی همبستگی دارد و ساختار ارگانیک به توانمندسازی مدیران و کارکنان منجر شده، باعث می شود آن ها خطر های حاصل از تغییر استراتژیک را پذیرا باشند و سازمان دارای گرایش های کارآفرینانه شود. ساختار سازمانی به عنوان یکی از پیش بران اصلی کارآفرینی سازمانی مطرح است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی مطلوب در زمینه ارتباط بین ساختار سازمانی ابعاد گرایش های کارآفرینانه سازمانی در سازمان تربیت بدنی انجام شده است. متغیر پیش بین در این پژوهش ساختار سازمانی با طیف ارگانیک - مکانیک و متغیرهای ملاک ابعاد گرایش های کارآفرینانه سازمانی است که 5 بعد نوآوری، خطر پذیری، استقلال طلبی، رقابت تهاجمی و پیشتازی در بازار را در بر می گیرد. علاوه بر متغیرهای فوق، متغیرهای تعدیل کننده ویژگی های جمعیت شناختی نیز مد نظر واقع شده است. نمونه آماری تحقیق شامل 202 نفر از کارکنان سازمان تربیت بدنی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه ویژگی های جمعیت شناختی و دو پرسشنامه ساختار سازمانی با پایایی 95/0 و گرایش کارآفرینانه سازمانی با پایایی 99/0 بود. برای بررسی روایی ابزار پژوهش از تحلیل عاملی استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها و پاسخ به سؤال های پژوهش از مدل های آماری t تک گروهی (به منظور بررسی دیدگاه نمونه های تحقیق)، برای ارتباط بین متغیرها از رگرسیون تک و چندمتغیری و برای طراحی مدل از نرم افزارLISREL استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد ساختار سازمانی در سازمان تربیت بدنی به شدت مکانیکی است و همچنین گرایشهای کارآفرینانه در سطحی پایین تر از حد متوسط است. بین ساختار سازمانی با گرایش های کارآفرینانه سازمانی ارتباطی مثبت و معنی دار در سطح 01/0> α مشاهده می شود. نتایج پژوهش نشان می دهد سازمان تربیت بدنی در وضعیت غیرکارآفرینانه قرار دارد؛ بنابراین پیشنهاد می شود این سازمان در روند برنامه ریزی های راهبردی خود به مؤلفه های کارآفرینی سازمانی از جمله ساختار سازمانی توجه کند.

امروزه دانش به عنوان منبع حیاتی، غیر قابل تقلید و منحصر به فرد، اهمیت مدیریت دانش در سازمان ها را بسیار بالا برده است. بدین منظور، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر گرایش های کارآفرینانه مدیران بر فرایند مدیریت دانش در کسب و کارهای کوچک و متوسط پرداخته است. روش پژوهش همبستگی- معادلات ساختاری بوده؛ جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران واحدهای تولیدی/ صنعتی شهرک صنعتی طوس مشهد می باشد که از 291 به عنوان نمونه استفاده شد؛ ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد بود و برای تحلیل فرضیه های پژوهش از نرم افزارهای SPSSوAMOS استفاده شده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که هر دو مدل پژوهش دارای برازش معنی داری هستند؛ همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد که بین گرایش های کارآفرینانه با مدیریت دانش، مؤلفه های نوآوری با کسب، خلق و کاربرد دانش، خطرپذیری با کسب و خلق دانش و پیشگام بودن با کسب، خلق و کاربرد دانش، رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.